a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

olabilmesi için, sigortacının sözleşmeden kısmen caymasını haklı kılacak şartların
bulunması; yani sözleşmenin, ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyetinin ihlâl edilmiş sayılmasına neden
olan hususa ilişkin kısmından cayılması ve sigortacının geri kalan kısım için
sözleşmeyi aynı şartlar altında yapmış olacağının anlaşılması gerekir. Bu durum,
özellikle aynı sözleşme ile farklı şeylerin, örneğin gemi ve y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>n birlikte
sigortalandıkları hallerde söz konusu olabilir; dolayısıyla, kısmî caymanın söz konusu
olabilmesi için, sigorta konusunun, sigorta tekniği bakımından böl<strong>ü</strong>nebilir nitelikte
olması gerekir 317 . TTK.nın 1367. maddesi, m.1264/III ile emredici h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong> arasında
sayılmış olduğundan, kısmî caymanın m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n olduğu hallerde, sözleşmeden
tamamen cayılması m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n değildir.
Cayma beyanı, sigorta ettirene ulaşmakla h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m ifade eder 318 . Rizikonun, aynı
sözleşme ile birden fazla sigortacı tarafından <strong>ü</strong>stlenildiği hallerde, cayma her sigortacı
için ayrı ayrı söz konusu olur 319 . Gerek sigorta ettiren, gerek sigortacı tacir sıfatını haiz
olduğundan, cayma beyanının, TTK.nın 20. maddesinde öngör<strong>ü</strong>len yönte<strong>mler</strong>den birisi
ile, yani noter marifetiyle veya iadeli taahh<strong>ü</strong>tl<strong>ü</strong> mektupla ya da telgrafla yapılması
gerekir.
Sigortacı, sigorta ettirenin kusurlu bulunmaması sebebiyle sözleşmeden cayma
hakkını haiz değilse ve fakat bildirilmeyen husus, sözleşmenin daha ağır şartlarla
yapılmasını gerektirdiğinden, prim miktarının arttırılması gerekiyorsa, bir haftalık hak
d<strong>ü</strong>ş<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>c<strong>ü</strong> s<strong>ü</strong>re içinde, s<strong>ü</strong>rprim karşılığında sözleşmeye devam edilmesini, sigorta
ettirene teklif edebilir (TTK m.1369). Bu durumda sigorta ettirenin, sigortacının bu
teklifini kabul etmek zorunda olup olmadığı, s<strong>ü</strong>rprimin ne kadar olacağı ve hangi
ândan itibaren işlemeye başlayacağı sorunları doğar 320 ; kanunkoyucu bu konuda
herhangi bir h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m sevk etmemiştir 321 . EYK.nın 10. maddesinde de benzer bir
d<strong>ü</strong>zenlemeye yer verilmiştir. “Teminat Devam Eder (Held Covered Clause)” olarak
adlandırılan bu h<strong>ü</strong>kme göre, sözleşmenin akdedilmesinden sonra, varma limanı
317
Öztan, İhbar M<strong>ü</strong>kellefiyeti, sh.134-135.
318
İzveren/Franko/Çalık, age., sh.431; Öztan, İhbar M<strong>ü</strong>kellefiyeti, sh.120.
319
Öztan, İhbar M<strong>ü</strong>kellefiyeti, sh.118.
320
Kender, age., sh.192.
321
Kanunkoyucu, sigortacıya cayma hakkını, sadece sigorta ettirenin kusurlu olması halinde tanımıştır. Bununla
birlikte, sigorta ettirenin, sigortacının s<strong>ü</strong>rprim ödenmesi suretiyle sözleşmenin devamı teklifini kabul etmemesi
halinde, sigortacının, aynı s<strong>ü</strong>re içinde sözleşmeden cayma hakkının olduğu ileri s<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>lm<strong>ü</strong>şt<strong>ü</strong>r (Ayiter, agm.,
sh.232; Öztan, İhbar M<strong>ü</strong>kellefiyeti, sh.139).
95