T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ...

hikayeden besleniyorsak, seçeceğimiz hareket cümlelerinde ve danslar da ulusal olana
hatta yöresel olana yönelmemizin daha doğru olacağı kanısındayız. Bedensel devinimin
kültürel temelleri açısından “oyun”un önemi bölümünde de değindiğimiz gibi hareket
öncelikli olarak kültür temellidir, dolayısıyla hareket temelli bir tiyatro türü olan fiziksel
tiyatroda kullanacağımız bütün gestuslar nedenleri ile değerlendirilmelidir. Bu
bağlamda, tercih ettiğimiz hikaye, kültürel hareket motifleri barındırıyorsa yapılacak
hareket ve dans koreografisinde kendi kültürümüzden beslenmemiz bize evrensel
düzlemde ifade olanağı tanıyacaktır.
Bedensel devinimi kültürel temelleri ile değerlendirip yaptığı dans tiyatrosu
çalışmalarında kendi kültüründen beslenen dünyanın en önemli dansçılarından Carlos
Saura’nın Kanlı Düğün performansına baktığımızda da aynı durumla karşılaşmaktayız.
Federico Garcia Lorca’nın eseri olan Kanlı Düğün’ü, Carlos Saura dans tiyatrosu olarak
düzenlemiş ve bunu yaparken ulusal dansları olan Flamenko ile temellendirmiştir.
Oyunun genel gestusu İspanya motifleri üzerinde ele alınmıştır. Dansçılar aynı zamanda
mimik, jest, hareket cümleleri ve nidalar ile devinimlerini gerçekleştirirler. Carlos
Saura’nın yaptığı koreografiye baktığımızda dans dışındaki hareket cümlelerinde de
flamenko ile yapılandırıldığını görmekteyiz. Bu açıdan Carlos Saura’nın Kanlı Düğün
koreografisi fiziksel tiyatro icracılarına bir çok açılım sunmaktadır. Alexander Ilıev,
Saura’nın Kanlı Düğün koreografisinde hareket kullanımına şu şekilde değinmiştir;
“ Carlos Saura’nın Kanlı Düğünü genel olarak dans tiyatrosu
olarak değerlendirilse de hareket koreografisine bakıldığında,
düzenlemenin teatral unsurlarının dansın önüne geçtiğini görmekteyiz”
(İliev,2008; 3)
Fiziksel tiyatro içinde değerlendirilen dans tiyatrosu gruplarının koreografileri
incelendiğinde bu koreografilerin dans temelli olması, fiziksel tiyatro icracılarını da
kimi zaman dans koreografisine yönelme yanılgısına düşürmektedir. Oysa fiziksel
tiyatroda koreografinin kullanım amacı hareketi teatral hareket olarak algılayıp belli bir
yapıya oturtmak ve bu yapının içinde yardımcı ögelerden biri olarak- ihtiyaç duyulursa -
dans ögesini de barındırmaktır(Bkz. Hodgson,1992; 87). Fiziksel tiyatro son 1970
lerden itibaren varolduğundan dolayı koreografi kavramının hala birebir dans ile
değerlendirilmesi söz konusudur. Oysa koreografi çıkışı itibariyle de, daha önce
değindiğimiz gibi antik yunan korosundaki oyuncuların hareketlerinin belirlenmesidir.
44