T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ...

yazımı, koreoloji olmadığından, koreograf kavramı, dans rejisörlüğü ile karıştırılır hale
gelmiştir.
Modern dansın öncüleri ise geleneksel hareket dilini yadsıyıp, özgür anlatımı ön
planda tutmuşlardır. İnsan bedeninin tüm olanaklarını, belirli kalıpların koyduğu sınırlara
bağlı kalmaksızın değerlendirmek istemişlerdir. Bu akımın en önemli temsilcisi olan
Martha Graham 1940 larda kendi dansında, klasik baleden farklı olarak, geleneksel
hareket dilinin formasyon ve deformasyonlarından uzak tutmak amacıyla kendi yöntemi
doğrultusunda koreografiler yapmıştır. Graham kişisel üslubunu geliştirip sınıflandırarak
kendi çalışmaları için bir hareketler sözlüğü oluşturmuş ve bu sözlük ile değişik
düzenlemeler yaparak kendi koreografilerini özgünleştirmiştir (Bkz. Yılmaz, 2002; 103,
Aykal,2002;227).
Rumiana Markova koreografın koreografi yaparken kişisel birikiminden yola
çıktığını şu şekilde özetlemiştir;
“ Koreograf, malzemesini düzenledikten sonra genellikle bunu metne
dönüştürür. Ne var ki, hareket notasyon sistemleri, müzikal notasyon kadar
yaygın bir biçimde kullanılmamaktadır. Dansçı ve koreograflar daha çok
kinetik bellek veya kişisel hiyerogliflerden yararlanmaktadırlar”
(Markova,1958; Plovdiv)
Koreograf yaratı sürecinde hayal gücünü kullanarak içinde yaşadığı dünyayı
harekete dönüştürür. Söz konusu olan hareket, basit ve ya karmaşık bir yapı içinde aynı
zamanda mekansal ve ritmik bir yapı oluşturur. Koreografın yarattığı ilizyon bu ögeleri
biraraya getirip dramatik yapıya verdiği biçimle gerçekleşir.
Fiziksel tiyatroda koreografinin dans, hareket, söz, mim, oyunculuk ve
sahne için gerekli bütün diğer ögeler (ışık, dekor, aksesuar, müzik) ile sentezlenerek
oluşturulduğunu ifade eden Petia Stoilova koreografinin bu tür içinde teatral olanı
vurgulaması gereğini şu şekilde özetler;
“ Fiziksel tiyatro koreografisi yapılırken dikkat edilmesi gereken en
önemli nokta yapılan düzenlemenin dans koreografisi yaklaşımı ile
yapılmamasıdır.Fizikse tiyatro bir dans türü değil, tiyatro türüdür ve bu tür
içinde kullanılacak tüm ögeler teatral olanı göstermelidir.” (Stoilova,1956;
Plovdiv)
41