T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ...

Ritüellerin toplumsal işlevi, sanatın gerekliliği noktasında belirleyici olmuş ve
yaşamı taklit ihtiyacının sanatsal ifadeye yönelmesinde bir köprü görevini
üstlenmiştir.
Ritüellerin İşlevi:
• Bireyi, toplumsal yaşamın gerektirdiği düzen bağının sıklığı ve acı çekme yönünde
eğitir..Ona toplumda yaşamasını öğretir.Bireyleri bir araya getirir. Toplumsal bağı
güçlendirir, ortaklığı pekiştirir.
• Geleneklerin sürmesine, inançların tazelenmesine, değer yargılarının, törelerin
kökleşmesine yardımcı olur. Toplumu canlı bir biçimde ayakta tutarak canlandırıcı
bir etki sağlar.
• Özellikle toplumun bunalımlı dönemlerinde kişilerin coşku ve duygularını bir arada
dile getirmelerine olanak sağlayarak, bozulan dengeyi sağlar. O toplumun üyesi
olmanın mutluluğunu verir (And,1974; 52).
Ritüel, bir örnek üzerine kalıplaşmış davranışlar ve töreler bütünüdür. Simgesel
eylemdir. Mitos ise ritüelin, duygu ve eylemin sözlü şeklidir. Ritüel ile mitosun
birleşmesinden ortaya çıkan dram ise ikisini de içerir.
İlkel tiyatrodan çağdaş tiyatroya uzanan süreçte ritüel, taklit ve dolayısıyla
“oyun kurma” kavramlarının birçok açıdan biçim değiştirdiğini, tiyatronun yazınsal
tarihinin bazı dönemlerinde ise bu kavramların neredeyse unutulduğunu görmekteyiz.
Oysa çağdaş tiyatro ile yeniden tiyatronun kökenine, ritüellere, yani göstergelere
yönelmesini, tiyatro sanatının olmazsa olmazı olan görselliğe ihtiyacının sonucu
olarak değerlendirmek mümkün.
Ritüel, taklit, “oyun kurma” nın tiyatronun başat görsel ögeleri olması ve bu
bölümde betimlemeye çalıştığımız üzere sözü geçen ögelerden bağımsız
düşünülmesinin, yirmi birinci yüzyılda metne dayalı, sözün başat öge sayıldığı ve
dolayısıyla kültürel varoluşundan da bağımsız bir tiyatro anlayışını belirlediği
kanısındayız. Fakat görselliğe yönelimin getirisi olarak biçimlenen fiziksel tiyatronun
göstergelere, simgelere, metaforlara yönelimi bizleri tekrar tiyatronun kökenine
yöneltmekte ve bu bölümde değindiğimiz kavramların yirmi birinci yüzyılın
14