T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ...

oyun olarak da tanımlamak mümkün- toplumsal gerekliliğine hizmet eder. Görüyoruz
ki, insanın varoluşundan günümüze kadar insan oynama ihtiyacındadır. Bir başka
bakış açısıyla insanın oynama ihtiyacını Bakshy şu şekilde açıklar;
“Bu insanoğlunun daha değişik görünme çabasından ortaya çıkar, bu
çaba insanın kendinden ötede olma isteğinden oluşur.” (Nutku,2002;39)
Oyunun, oyun olmayan bir amaca varmaya yaradığı varsayımından hareket
edildiğini dile getiren Huzinga ‘nın bu bakış açısını Metin And şu şekilde açıklamıştır;
“Dil, mithos, ritüelin hep kökeninde oyun buluyor Huizinga; hukuk ve
düzen, tecim ve kar, zanaat ve sanat, bilgelik ve bilim gibi uygar yaşamın
önemli iç güdüsel güçlerinin kökeninde mithos ve ritüel vardır, ve hepsi
oyundan çıkmıştır.” (And,1974;94)
“Oyun kurma” tiyatro sanatının başat ögesi olarak değerlendirilir. Oyuncu, oynayan
insan, tiyatro sanatında hayata dair ve sahneye dair olmak üzere iki kere oyun kurar.
Yukarıda değindiğimiz gibi oynayan insan yani hayatın her anında oynama ihtiyacında
olan insan tiyatro sanatıyla birlikte oyun kurma ihtiyacına ikinci kez vurgu yapar.
Turhan Ilgaz Tiyatro sanatından bağımsız olarak tanımladığı oyun kavramının,
yukarıda sözünü ettiğimiz “ oyun kurma” ile doğrudan ilişkisini şu şekilde betimlemiştir;
“Oyunun,hayatı taklitten ibaret olduğu her durumda, bir yandan
oyuncu,gerçekleri içermediği kuralları doğallıkla icat edemez ve izleyemez,
öte yandan da oyun, takınılan tavrın bir benzeşim, basit bir taklit olduğu
bilincine eşlik eder.Üstlenilmiş davranışın temel gerçekdışılığına ilişkin bu
bilinç, başkaca oyunları tanımlayan keyfi yasallığın yerine ve yerinde,insanı
gündelik hayattan ayırmaktadır. (Ilgaz, 1994; 41)
İlkel insanın hayatı betimlemesinde önemli bir yere sahip olan “oyun”a yirmi birinci
yüzyıla kadarki tarihsel süreçte birçok anlam yüklenmiştir. Hayatın her alanında kültürel
ögelerin neredeyse belirleyicisi olan bu kavram, tiyatro sanatının ilk adımını
oluşturmakta, fakat öte yandan tiyatro sanatının geçirmiş olduğu kuramsal evrelerin, bu
kavramı unutturduğu yanılsaması, çağımızın tiyatro sanatını “oyun kurma” ögesinden
mahrum etmektedir.
10