T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ...

Huizinga,1995; 14). Fakat bu açıyla yaklaşan bilim adamlarının, estetiğin derinlerine
demir atmış olma niteliğine hiç dikkat etmediklerini söyleyen Huizinga oyunun kökeni
ile ilgili şu açıklamaları yapmıştır;
“Gerçekten de, oyunun asıl özü tasvir bile edilmemiştir. Getirilen her
açıklamanın karşısında, şu soru geçerliliğini korumaktadır: Tamam öyle
olsun, ama sonuçta oyunun “zevkli yanı” nedir? Bebek neden zevkten
bağırır? Oyuncunun neden hırstan gözü döner, neden binlerce kişi kalabalık
futbol maçında çılgınlığa varan bir heyecan yaşar? Oyunun oyunluğu hiçbir
biyolojik çözümleme tarafından açıklanabilmiş değildir. Ve zaten oyunun özü,
tamamen onun kökeninde yer alan yanı, tam da bu yoğunlukta, bu aşırı tahrik
etme gücünde bulunmaktadır.” (Huizinga,1995;18)
Oyundan alınan zevkin, oyun kurmaya duyulan ihtiyacın, biyolojik bir
çözümlemeyle nedenlendirilememesi, bir anlamda oyuna öznellik sağlamaktadır. Her
bir bireyde farklı nedenlerden çıkışlı bir ihtiyaç olsa da oyun kurma toplumsal olma
ihtiyacının nihai sonucudur. Oyunun herkes tarafından gözlenebilir, toplumsal bir
olgu olmasına rağmen, hiçbir rasyonel ilişki üzerinde temellendirilemeyeceğini ise
Huizinga şu şekilde ifade etmiştir;
“Oyun, herkes tarafından gözlenebilir bir olgu olarak, aynı anda hem
hayvanlar alemini, hem de insanlar alemini kapsamaktadır. Bunun sonucu
olarak, hiçbir rasyonel ilişki üzerinde temellendirilemez; çünkü akla
dayandırılması onu insanlar alemiyle sınırlandıracaktır. Oyunun varlığı
hiçbir uygarlık basamağına, evreni kavrayışın hiçbir biçimine bağlı değildir.
Her düşünen varlık, dili oyunu tanımlayacak genel terime sahip olmasa bile,
bu oyun ve oynama gerçeğini bizatihi bağımsız bir şey olarak tasarlayabilir.
Oyunun varlığı inkar edilemez niteliktedir. Hemen hemen bütün soyut
bizatihilikleri -adalet, güzellik, hakikat, zihin, tanrı- inkar etmek mümkündür.
Ciddiyette inkar edilebilir, ama oyun asla.” (Huizinga,1995;19)
Huizinga’nın, bütün soyut kavramların inkar edilebileceğini dile getirmesi ve
oyunu bu kategorizasyondan farklı değerlendirmesi, aslına bakılırsa “oyun”u bütün
diğer kavramlardan daha çok gerçeklik ile ilişkilendirmesinin bir sonucu olarak
belirir. Hayatımızın her alanında oyun kurma ihtiyacı, oyunun inkar edilemez bir
nitelikte olması tiyatro sanatının içinde oyunun -ki burada oyunu, oyunun içinde
9