3. Ödev - Başkent Üniversitesi

Bilgisayar İşletim Özellikleri
Açık Sistem
Açık sistemler kullanıcının bakış açısına göre değişmektedir. Birlikte işlerlik
(interoperability) ve taşınabilirlik (portability) özellikleri olan veya telif haklarından bağımsız
sistemler anlamına gelmektedir.
Bu terim Unix işletim sisteminin bir çok sürümü için kullanılmıştır. The Open
Group’un Özgün Unix Tanımlaması (Single Unix Specification) çıktığından beri UNIX
API’leri kullanan (örneğin z/OS) tüm işletim sistemlerine açık sistem denebilmektedir.
Birlikte İşlerlik (Interoperability)
Birlikte işlerlik (interoperability) ürünlerin, sistemlerin veya iş süreçlerinin beraber
çalışarak ortak bir işlemi yerine getirmelerine denir. Bu terim teknik olarak tanımlanabileceği
gibi, sosyal, politik ve organizasyonel faktörlerde dikkate alınarak daha geniş kapsamda da
tanımlanabilir.
Yazılım alanında birlikte işlerlik farklı programların belirli iş süreçlerini kullanarak
bilgi alışverişinde bulunabilmesi, aynı dosyaları okuyup yazabilmesi ve aynı protokolleri
kullanabilmesidir. Bir üründe birlikte çalışabilirliğin bulunmaması ürünün standartizasyonun
düşünülmeden tasarlanmış olduğundan kaynaklanır.
Çok kullanıcılı işletim sistemleri
Çok kullanıcılı işletim sistemleri aynı anda birden fazla kullanıcının bilgisayarı
kullanmasına ve program çalıştırmasına olanak tanır. Tüm zaman paylaşımlı sistemler çok
kullanıcılı sistemlerdir.
Bu tür sistemlere en temel örnek olarak uzaktaki pek çok kullanıcısına (SSH veya
Telnet vasıtasıyla) Unix kabuk hizmeti sunan bir bilgisayar verilebilir. Aynı şekilde tek
makine ve birçok monitör ile X hizmeti de sunulabilir.
Outsourcing
Dış kaynak kullanımı (DKK) (Outsourcing) kavramı 1980’li yıllardan itibaren ilk
olarak kullanılmaya başlansa da bir yönetim stratejisi ve iş modeli olarak 1990’lı yıllardan
itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır.
Dış kaynak kullanımı en basit haliyle daha önce şirket içinde üretilen bir mal ya da
hizmetin dışarıdan tedarik edilmesidir. (Lacity, M.C. Hirschheim, R, 1993.) Bir başka tanıma
göre ise “Şirketin devamlılık arz eden bazı içsel faaliyetlerini ve karar haklarını, bir
anlaşmaya bağlı olarak, dışarıdaki tedarikçi firma veya firmalara devretmesi.” (Greaver
(1999)) olarak ifade edilmektedir.
Dış kaynak kullanımı bir organizasyonun belirli bir sürecinin sahipliğini bir
tedarikçiye aktardığı durumda ortaya çıkar. Burada önemli nokta kontrolün de devrediliyor
olmasıdır. Bu tanım dış kaynak kullanımını kontrolün ana firmada kaldığı, yani ana firmanın
tedarikçiye neyi nasıl yapması gerektiğini söylediği geleneksel firma - tedarikçi ilişkisinden
2