ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

4. BULGULAR ve TARTIŞMA Kadir Uğurtan YILMAZ
düşüklüğü ve seyrek meyve tutumu, 2005 yılında aşırı meyve tutumuna neden olmuş
ve 2005 yılı itibariyle ele alınan birçok kayısı tip ve çeşidinde meyve irilik ve ağırlık
değerleri düşük bulunmuştur. 2005 yılı aşırı meyve tutumu görülmesine karşın 2006
yılında da sağlanan iyi bakım ve sulama koşulları nedeniyle ağaçlarda verim ve
meyvelerde pomolojik değerler bakımından olumsuzluklar oluşmamıştır.
4.2. Kayısı Genotiplerinde Morfolojik (UPOV Kriterleri), Pomolojik ve
Fenolojik Analiz ve Gözlemler
Ülkemizde yoğun bir şekilde yetiştiriciliği yapılan ve ana vatanı
olmamasına karşın ekolojik koşullarımıza iyi adapte olabilen, başta dünyaca ünlü
kurutmalık çeşitlerimiz olmak üzere, yerli kayısı tip ve çeşitlerimizin en
önemlilerinden 94 tanesinde 2004, 2005 ve 2006 yılları itibariyle toplam üç yıllık
fenolojik gözlemler ile bu çeşit ve tiplere ait meyvelerde pomolojik analizler
yapılmıştır.
Bu münasebetle fenolojik gözlemlerde tomurcuk kabarması, ilk
çiçeklenme, tam çiçeklenme ve çiçeklenme sonu tarihleri ile meyvelerde olgunluk
tarihleri ve yapraklarda da sararma başlangıcı, %50 yaprak dökümü ve tam yaprak
dökümü tarihleri gözlemlenmiştir.
Ele alınan kayısı tip ve çeşitlerimizde pomolojik analizlerde meyve
kalınlığı (mm), meyve yüksekliği (mm), meyve genişliği (mm), meyve ağırlığı (g),
meyve sertliği (kg/cm 2 ), suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) miktarı (%), meyve
suyunun pH’sı, asitliği (%), çekirdek ağırlığı (g) ve et/çekirdek oranı ile Minolta
marka CR 200 renk tayin cihazı ile meyvede L, a, b değerleri belirlenmiştir.
Pomolojik analiz yapılan kayısı meyveleri süturun yeşil olduğu ağaç olumu
dönemlerinde hasat edilmiştir.
Ayrıca bu tip ve çeşitlerimizi birbirlerinden ayırt etmede kullanılabilecek
olan ve kayısılarda ağacın, dalların, yaprağın, çiçeğin, meyvenin çeşitli özellikleri ile
çiçeklenme ve meyvenin olgunlaşma tarihlerini inceleyen toplam 57 adet maddeden
oluşan ve en son olarak 06.04.2005 tarihinde yenilenen uluslar arası UPOV kriterleri
(TG/70/4) morfolojik gözlemlerin değerlendirilmesinde kullanılmıştır.
52