ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

3. MATERYAL ve METOT Kadir Uğurtan YILMAZ
Sertifikasyon Test Merkezi tarafından tescil edilen Şekerpare çeşidi, Malatya
Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Ulusal Kayısı Gen Kaynakları Parseli’nde bulunan
ve bu çalışmada kullanılan genotiptir.
Bunun yanı sıra Çizelge 3.1.’de yer alan İri Bitirgen çeşidinin orijini
hakkında araştırıcıların genel kanısı (Prof. Dr. Nurettin KAŞKA ile özel görüşme),
yetiştiriciliğinin en yaygın yapıldığı Nevşehir ve yöresi olmasına karşın, Asma
(2000) “Kayısı Yetiştiriciliği” adlı kitabında bu çeşidin orijininin Tekirdağ olduğunu
bildirmiştir.
Yine Çizelge 3.1.’de orijini hakkında herhangi bir kayıt bulunmayan
Ordubat genotipi yer almaktadır. Dejampour ve Zeinalabedini (2006)
yayınladıkları bir makalede İran’da Ordobad isimli yerel bir ticari çeşit olduğunu
belirtmişlerdir. İsim benzerliği olmasının yanı sıra Ordobad’ın makaledeki pomolojik
özellikleri incelendiğinde, çalışmamızda yer alan Ordubat genotipine benzer bazı
pomolojik özellikler taşımasına karşın, bu çeşidin bazı pomolojik özelliklerinin de
çok farklı olduğu gözlemlenmiştir. Bu nedenle İranlı araştırıcıların ele aldığı
Ordobad ile bizim çalışmamızda kullandığımız Ordubat’ın birbirlerinden farklı
olduğu düşünülmektedir.
Bu çalışmada kullanılan en sıra dışı genotiplerden bir tanesi Niğde orijinli
olan Kayısı Eriği’dir. Bu genotip aslında Prunus armeniaca türüne ait bir kayısı
olmayıp doğal melezlemeler sonucu meydana gelmiş bir kayısı x erik melezidir.
Asma (2000), “Kayısı Yetiştiriciliği” başlıklı kitabında kayısı x erik melezlerinden
bahsederken Prunus X dasycarpa isimli bir tür olduğunu, bu türün, hem bir erik olan
Prunus cerasifera’nın hem de kayısının (Prunus armeniaca) geriye
melezlemelerinde başarısız sonuçlar verdiğini bildirmiştir.
Çalışmada kullanılan ve seleksiyon numaraları genotip ismi olarak Çizelge
3.1.’de yer alan kayısı tiplerinde, araştırıcılar tarafından verilen seleksiyon
numaralarının genellikle tiplerin selekte edildikleri illerin trafik plaka numaralarına
göre verildiği görülmektedir. Bu düşünceyle Çizelge 3.1.’de 79. sırada yer alan 02-
K-15 tipinin Adıyaman orijinli olduğu düşünülmüş ancak yapılan moleküler
çalışmalarla genellikle Antalya’dan selekte edilen öteki 07-K grubu kayısılara yakın
olduğu ve aslında Antalya orijinli 07-K-15 tipi olduğu ve bu genotipin Kayısı Gen
23