ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Kadir Uğurtan YILMAZ
kendiyle uyuşmaz kayısı genotiplerinde bu bandın amplifike olmadığını
bildirmişlerdir.
Badanes ve ark. (2000)’na göre kayısılarda çiçek biyolojisi ile ilgili olarak
ıslahçıları sınırlandıran iki özellik bulunmaktadır: Kendiyle uyuşmazlık ve erkek
kısırlığı. Yetişkin ağaçlarda bu fenotiplerin saptanmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Moleküler teknikler seleksiyonda yardımcı markörler sayesinde seleksiyonun
etkinliğini arttıran potansiyel imkanlar sunmaktadır. Bu amaçla yapılan çalışmada,
bulked ayrımı analizi ile kombine edilmiş tesadüfi olarak amplifiye olmuş polimorfik
DNA markörleri (RAPD) bu özelliklerle ilişkili markörlerin araştırılmasında
kullanılmıştır. 228 primerin taranması erkek-verimliliği ile ilişkili bir markörün
belirlenmesini (M4-950) sağlamıştır. S allelleriyle bağlantılı markörler
saptanamamıştır. İkinci bir yaklaşımda çöğürlerde primerlerin taranmasını içermekte
ve erkek verimliliği ile Sc (kendiyle uyuşma) allelleriyle ilişkili iki markör
saptanmıştır. Saptanan iki markör bu özelliklerin kalıtsal ayrımında genotiplerin
erken belirlenmesine olanak sağlamaktadır.
Meyvecilikte ve ıslah çalışmalarında bitki çeşit ve ıslahçı haklarının
korunması amacıyla kesin çeşit tanısı çok önemlidir. Moleküler teknikler arasında
RAPD markörleri özellikle çok yakın genomlar arasındaki varyasyonu araştırmak
için oldukça kullanışlı bir tekniktir. Yöntem, zaman alan hibridizasyon teknikleri ile
kıyasla oldukça kolay uygulanabilir, polimorfizmin elde edilmesi diğer yöntemlere
göre daha fazladır (Aka-Kaçar ve Çetiner, 2001).
Hurtado ve ark. (2002), Sharka’ya dayanıklılığın belirlenmesini
amaçlayan ve kayısı ıslah programlarında genitör olarak kullanılan bir çeşit setini
AFLP moleküler markör analizlerinde kullanmışlardır. Elde edilen sonuçlara göre
Sharka’ya dayanıklı kayısı çeşitlerinin Avrupa çeşitleriyle akraba oldukları ortaya
çıkmıştır.
Mariniello ve ark. (2002), İtalya’nın en önemli kayısı yetiştirilen Emilia
Romagna Bölgesi’nden sonra ikincil öneme sahip kayısı bölgesi Campania
Bölgesi’ndeki kayısılarda RAPD ve SCAR analizleri yaparak bu kayısıların DNA
parmak izi protokollerini ortaya çıkarmışlar ve bu protokol sayesinde bu çeşitlere
16