ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

1.GİRİŞ Kadir Uğurtan YILMAZ
1. GİRİŞ
Ülkemizde sert çekirdekli meyveler arasında en çok yetiştiriciliği yapılan
türlerden birisi kayısıdır. Kayısı Rosales takımının, Rosaceae (Gülgiller) familyasına,
Prunoidea alt familyasına, Prunus cinsine girer.
Ülkemiz sahip olduğu uygun iklim ve toprak koşulları nedeniyle
meyvecilik açısından çok sayıda tür ve çeşit yetiştirme şansına sahiptir. Bu meyve
türleri arasında renk, tat, aroma bakımından hoşa giden ve aranan meyvelerden birisi
de kayısıdır. Bugün Sibirya’nın çok soğuk, Kuzey Afrika’nın subtropik, Orta
Asya’nın çöl, Japonya ve Doğu Çin’in ise nemli alanlarında yetiştirilen birçok kayısı
tür ve çeşidi bulunmaktadır. Bununla birlikte, bugün dünyada kayısı yetiştiriciliğinin
sorunsuz yapıldığı alan ne yazık ki çok sınırlıdır (Mehlenbacher ve ark., 1991;
Asma, 2000).
Dünya yüzeyinde çok geniş bir alanda yayılım göstermesine karşın
kayısının, ekonomik anlamda yetiştirilme alanları, adaptasyon yeteneğinin az olması
nedeniyle oldukça sınırlıdır. Ülkemiz ise, bu açıdan oldukça şanslı konumda olan
ülkelerden birisidir. Çünkü küçük bir kara parçası konumunda olan yurdumuzda
iklimsel özellikler yönünden adeta bir kıta özelliği görülmekte ve Doğu Karadeniz
Bölgesi ile Doğu Anadolu’nun çok yüksek kesimleri dışında hemen hemen her
bölgemizde kayısı yetiştiriciliği için uygun alanlar bulunmaktadır. Kayısıda değişik
ekolojilere uyum gösterebilen çeşitlerin mevcut olması nedeniyle, deniz kıyısından iç
bölgelere kadar birçok alanda kayısı yetiştiriciliği yapabilmek mümkündür. Genel
olarak, güney ve batı bölgelerimizde sofralık kayısı çeşitleri yetiştirilirken, iç
bölgelerimizde kurutmalık çeşitler ön plana çıkmaktadır.
Kayısı, anavatanı ülkemiz olmadığı halde, Anadolu’da birçok mikro klima
alanına geniş ölçüde uyum sağlamış olan bir meyve türüdür. Bu türün dünyada en
fazla üretiminin yapıldığı ülke Türkiye’dir. Ülkemizde üretilen kayısı ürününün çok
önemli bir düzeyi kurutmalık olarak değerlendirilmektedir. Kurutmalık kayısı
yetiştiriciliği ise en yoğun şekilde Malatya yöresinde yapılmaktadır. Malatya’da
kurutmalık olarak yetiştirilen birçok kayısı çeşidi bulunmaktadır.
1