ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

5. SONUÇ ve ÖNERİLER Kadir Uğurtan YILMAZ
Yine zararlılara karşı toleranslı olan genotiplerde de bu dayanım durumunun
mekanizmalarının belirlenmesi, bu noktada zararlıların meydana getirmiş olduğu
deformasyonu azaltan veya ortadan kaldıran maddelerin belirlenmesi, ülkemiz kayısı
yetiştiriciliğinde ileriki yıllara ait önemli sonuçlar ortaya çıkarabilecektir.
Üzerinde çalışılan kayısı çeşitlerinin meyve özellikleri göz önünde
bulundurularak muhafaza çalışmaları başlatılıp, farklı muhafaza teknikleri ile uzun
süreli depolama yöntemleri ekonomik getirisi yüksek olan kayısının daha fazla getiri
sağlamasına neden olabilecektir. Özellikle tescil çalışmaları başlatılan genotiplerin
muhafaza çalışmalarına öncelik verilmesi yerinde olacaktır.
Dünya genelinde yetiştiriciliği yapılan kayısı çeşitleri şans çöğürlerinden
veya ıslah programlarından ortaya çıkmışlardır. Bu çeşitlerin karakterize edilmesi
ıslahçılar ve ekonomik getiri sağlayan ülkeler için çok önemlidir. Bunun yanı sıra
çeşitlerin ismine doğru olarak tanımlanması da meyve yetiştiriciliğinde oldukça
önemlidir. Ancak genetik çeşitliliği karakterize etmek için kullanılan morfolojik,
fizyolojik ve biyokimyasal yöntemler oldukça zaman almakta ve çevresel
faktörlerden bir hayli etkilenmektedir. DNA markör teknikleri ile farklı ekolojilerde
yer alan genetik materyallerin karakterize edilmesi kolaylıkla sağlanmaktadır.
Bu amaçla ülkemizin dünya üretiminde ve genetik kaynakları açısından
oldukça zengin olduğumuz kayısıların kendi aralarındaki genetik ilişkiyi ve genetik
varyasyonun belirlenmesi genetik kaynakların verimli ve etkili kullanımını
sağlayacak önemli bir konudur. Bu bakımdan kayısı gen kaynağı içerisinde yer alan
genotipler arasındaki genetik ilişkinin ve varyasyonun belirlenmesi amacıyla yapılan
bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre ISSR, RAPD ve SSR teknikleri ile uzak ve
yakın akraba olan kayısı genotiplerinin ayırımları yapılabilmiştir.
Bu yöntemler içinde en yüksek polimorfizm oranına %98 ile SSR’da
rastlanırken bunu %88 ile ISSR ve %77 ile RAPD yöntemleri izlemiştir. ISSR
tekniğinden toplam 164 bant elde edilmiş, bunlardan 145 adedi polimorfik, RAPD
tekniğinde toplam 130 adet bant elde edilmiş, bunlardan ise 99 adedi polimorfik,
SSR’da ise toplam 84 adet bant elde edilmiş, bunlardan 83 adedi polimorfik bant
olarak saptanmıştır. Çalışmada 16 adet SSR primeri kullanılırken, ISSR ve RAPD
yöntemlerinde 20’şer adet primer kullanılmıştır.
314