ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

5. SONUÇ ve ÖNERİLER Kadir Uğurtan YILMAZ
5. SONUÇ ve ÖNERİLER
Bu araştırmada 96 kayısı genotipinin 2004, 2005 ve 2006 yılı fenolojik
gözlem ve pomolojik analiz sonuçları ile 57 maddeden oluşan uluslar arası UPOV
kriterleri kullanılarak morfolojik özellikleri ortaya konmuştur. Ayrıca yine bu
çalışmayla ISSR, RAPD ve SSR moleküler markör teknikleri kullanılarak toplam 96
adet kayısı genotipinin DNA parmak izleri çıkarılmıştır. Kayısı genotiplerinin ISSR,
RAPD ve SSR teknikleri ile tanımlanmalarında kullanılacak en uygun (polimorfik)
primerler belirlenmiştir. Çalışmada ele alınan kayısı genotipleri arasındaki genetik
ilişkiler ortaya çıkarılmış, her üç yöntemden elde edilen veriler hem ayrı ayrı hem de
bir arada değerlendirilerek yöntemler karşılaştırılmıştır. Tüm bunların yanı sıra PCR
teknikleri kullanılarak kendiyle uyuşan kayısı genotipleri belirlenmiştir.
Çalışmada UPOV kriterlerinden elde edilen morfolojik verilere, Temel
Koordinatlar Analizi (TKA) ve Temel Bileşenler Analizi (TBA); pomolojik verilere
ise Temel Bileşenler Analizi yapılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde TKA’da ilk üç
bileşenden elde edilen Eigen Değerleri’nin, toplam varyansın %32.67’lik kısmını
temsil ettiği, TBA’da ise ilk üç bileşenden elde dilen Eigen Değerleri’nin toplam
varyansın %23.63’ünü temsil ettiği görülmektedir. Temel Koordinatlar ve Temel
Bileşenler Analizleri sonucunda ilk üç bileşene göre elde edilen değerlerde,
0.190’nın üzerindeki değerler morfolojik gözlem ve değerlendirmelerde genotipleri
temsil edebilecek kriterler olarak ele alınmıştır. Bu kapsamda toplam 21 morfolojik
kriterin, 57 kriterin yerine genotipleri temsil edebilecek verileri sağladığı kabul
edilmiştir. 21 kriterden elde edilen verilerle yapılan TKA’da ilk üç bileşendeki Eigen
Değerleri toplam varyansın %54.10’unu, TBA’da ise %48.25’ini temsil etmiştir.
Pomolojik verilerden elde edilen TBA sonuçları incelendiğinde, ilk üç
bileşenden elde edilen Eigen Değerleri’nin toplam varyansın %73 gibi oldukça
yüksek bir değere sahip olduğu saptanmıştır. Pomolojik verilerde Temel Bileşenler
Analizi’nde birinci bileşeni etkileyen en önemli özellikler sırasıyla meyve kalınlığı
(0.397), meyve ağırlığı (0.391), meyve yüksekliği (0.382), meyve genişliği (0.380)
ve et/çekirdek oranı (0.361) olurken, ikinci bileşeni etkileyen en önemli özellikler pH
(-0.454) ve asitlik (0.440) olmuştur. Üçüncü bileşeni etkileyen en önemli özelliklerin
ise b (0.724) ve L (0.611) gibi renk özellikleri olduğu belirlenmiştir.
312