çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...
çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ... çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...
olan “Bankalarda İç Denetim Sistemleri” adlı dokümandır. Bu dokümanda üye ülkelerdeki banka iç denetim sistemlerine ilişkin uygulamalar ve Komite’nin daha önce yapmış olduğu çalışmalara paralel olarak iç denetime ilişkin temel prensipler tanımlanmıştır. 3.9.1. Banka İşletmelerinde İç Denetimin Önemi ve Amaçları İç denetim, banka yönetim kurulu, üst düzey yönetim ve diğer banka personelinin içinde yer aldığı bir işlevdir. Sadece belli bir zamana ilişkin bir politika ya da uygulama değil, bankanın her seviyesinde süreklilik gösteren bir faaliyettir. Banka yönetim kurulu ve üst düzey yönetimi etkin bir iç denetim sisteminin yürütülmesine ilişkin banka içi kültürünün oluşturulmasından, etkinliğinin sürdürülmesinden ve izlenmesinden sorumludur. Ancak, tüm banka personelinin de denetim işlevine katılımı gerekmektedir. İç denetim işlevinin amaçları şöyle sıralanabilir (Bankacılar Dergisi, 1998: 152): • Faaliyetlerin verimliliği ve etkinliği (performans amaçları), • Mali ve idari konulara ait bilginin güvenirliliği, bütünlüğü ve zamanlaması (bilgi sistemlerine ilişkin amaçlar), • Mevcut yasalara ve düzenlemelere uygunluk. İç denetimin performansa ilişkin amaçları, banka kaynaklarının etkin ve verimli olarak kullanılması ve olası zararların önlenmesidir. İç denetim işlevi ile tüm banka personelinin banka çıkarlarını kişisel ya da diğer her türlü çıkarın üstünde tutarak, birlik ve beraberlik içinde banka amaçları doğrultusunda etkin olarak çalışması amaçlanır. Bilgi sistemlerine ilişkin temel amaçlar, banka karar ve organlarına güvenilir ve doğru bilgi ile raporların zamanında temin edilmesidir. Aynı zamanda yıl sonu bilanço verileri ve diğer mali rakamların ve hissedarlara, gözetim otoritelerine ve diğer üçüncü kişilere verilen raporların doğru ve güvenilir olması amaçlanmaktadır (Bankacılar Dergisi, 2000: 102). 76
Tüm banka faaliyetlerinin ilgili yasal düzenlemelere, gözetim otoritelerinin belirlediği standartlara ve bankanın politika ve yöntemlerine uygun olması amaçlanır. Banka itibarının korunması için sözkonusu esaslara uygunluk önemlidir. 3.9.2. Banka İşletmelerinde İç Denetim İlkeleri Basel Bankacılık Gözetim Komitesi Temmuz 2000’de yayımladığı “Bankalarda İç Denetim ve Bankacılık Gözetim Otoritesinin İç ve Dış Denetçilerle İlişkisi” konulu danışma belgesinde iç denetimin ilkeleri aşağıdaki şekilde sıralanmıştır (Bankacılar Dergisi, 2000: 102): 3.9.2.1. Süreklilik Bir bankadaki iç denetim daimi bir işlev olmalıdır. Üst yönetim görev ve sorumluluklarını yerine getirirken, bankanın büyüklüğüne ve faaliyetlerin niteliğine uygun ve yeterli bir iç denetim işlevine sürekli itibar edebilmesini sağlamak için gerekli bütün tedbirleri almalıdır. 3.9.2.2. Bağımsız İşlev Bankanın iç denetim bölümü, denetlenen faaliyetlerden bağımsız olmalıdır. Bölüm aynı zamanda gündelik iç kontrol sürecinden de bağımsız olmalıdır. Bu, iç denetim bölümüne banka içinde uygun bir konum verilmesi ve görevlerini nesnel ve tarafsız bir biçimde yerine getirmesi anlamına gelir. İç denetçinin bağımsız olabilmesi için şu üç şartın gerçekleşmesi gerekir (Gürbüz, 1990: 52): • İç denetçi, doğrudan üst yönetime sorumlu olmalıdır • İç denetçi yürütme fonksiyonundan uzak olmalıdır • İç denetçi görüşünü çekinmeden açıklayabilmelidir. 77
- Page 45 and 46: kuruluşun organizasyon yapısı, k
- Page 47 and 48: 2.4.2.3. Kanıt Toplama Denetim kon
- Page 49 and 50: Ağırlıklı olarak dış denetime
- Page 51 and 52: ilkeleri kapsamındadır. Açıklay
- Page 53 and 54: dayandırılması, kararların inan
- Page 55 and 56: 2.5.7. Koordinasyon Koordinasyon, i
- Page 57 and 58: • Çeşitli konularda yönetim da
- Page 59 and 60: Çünkü kişilerin kendi başları
- Page 61 and 62: 3.2. İç Denetim Kavramı Denetim,
- Page 63 and 64: çalışmalarına bağlı olarak do
- Page 65 and 66: İşletme sahipleri ve yöneticiler
- Page 67 and 68: • Dış düzenlemelerin ve kabul
- Page 69 and 70: 3.4.6. Kaynakların Etkin ve Veriml
- Page 71 and 72: 3.6.1. Kaynak Sağlama Fonksiyonu K
- Page 73 and 74: • Müşterilerine bilgi (istihbar
- Page 75 and 76: Borçluların anaparayı ve faizini
- Page 77 and 78: Faiz oranındaki dalgalanmalar ve v
- Page 79 and 80: döviz kuru riskinden dolayı zarar
- Page 81 and 82: sağlayamamaları ve yeni banka ür
- Page 83 and 84: pazarda %2 ile sağlandığı gerç
- Page 85 and 86: mali sektörde doğabilecek olumsuz
- Page 87 and 88: Varlıkların hırsızlıktan korun
- Page 89 and 90: gerekli ilkelerin sunulmasıdır (E
- Page 91 and 92: • Politikanın içerdiği kavraml
- Page 93 and 94: ve bu talep sözkonusu tahvillerin
- Page 95: alacaklı durumdaki kreditör banka
- Page 99 and 100: hiçbir faaliyeti ve birimi iç den
- Page 101 and 102: Bankalarda iç kontrol birimlerini
- Page 103 and 104: 3.10.1.1. Banka Yönetim Kurulunun
- Page 105 and 106: Denetime ilişkin faaliyetlerin eğ
- Page 107 and 108: Etkin risk değerlendirilme işlevi
- Page 109 and 110: • Fiziksel denetimler; daha çok
- Page 111 and 112: 3.10.4. Bilgi ve İletişim Etkin i
- Page 113 and 114: değerlendirmesine olanak verecekti
- Page 115 and 116: Teftiş kurulundaki müfettişlerin
- Page 117 and 118: • Devlet Kaynaklı Sorunlar, •
- Page 119 and 120: Bankacılık sektörü otomasyonda
- Page 121 and 122: ankalarının sayısında önemli a
- Page 123 and 124: 3.11.6. Ticari Bankaların Kaynakla
- Page 125 and 126: Kamu bankalarının yüksek görev
- Page 127 and 128: 3.11.10. Grup veya Holding Bankacı
- Page 129 and 130: tasarruf sahiplerinin haklarını v
- Page 131 and 132: temsilci, ekonomik ve mali konulard
- Page 133 and 134: Düzenleme Komitesi tarafından uya
- Page 135 and 136: • Bir kayyum tayin edilerek veya
- Page 137 and 138: karşı önlem almakla yükümlüd
- Page 139 and 140: giderilememesi halinde, büro malik
- Page 141 and 142: 4.4. İngiltere’de Bankacılık G
- Page 143 and 144: Kuruluş, bankacılık yapma yetkis
- Page 145 and 146: piyasalar yardımıyla şirketlerin
Tüm banka faaliyetlerinin ilgili yasal düzenlemelere, gözetim otoritelerinin belirlediği<br />
standartlara ve bankanın politika ve yöntemlerine uygun olması amaçlanır. Banka<br />
itibarının korunması için sözkonusu esaslara uygunluk önemlidir.<br />
3.9.2. Banka İşletmelerinde İç Denetim İlkeleri<br />
Basel Bankacılık Gözetim Komitesi Temmuz 2000’de yayımladığı “Bankalarda İç<br />
Denetim ve Bankacılık Gözetim Otoritesinin İç ve Dış Denetçilerle İlişkisi” konulu<br />
danışma belgesinde iç denetimin ilkeleri aşağıdaki şekilde sıralanmıştır (Bankacılar<br />
Dergisi, 2000: 102):<br />
3.9.2.1. Süreklilik<br />
Bir bankadaki iç denetim daimi bir işlev olmalıdır. Üst yönetim görev ve<br />
sorumluluklarını yerine getirirken, bankanın büyüklüğüne ve faaliyetlerin niteliğine<br />
uygun ve yeterli bir iç denetim işlevine sürekli itibar edebilmesini sağlamak için gerekli<br />
bütün tedbirleri almalıdır.<br />
3.9.2.2. Bağımsız İşlev<br />
Bankanın iç denetim bölümü, denetlenen faaliyetlerden bağımsız olmalıdır. Bölüm aynı<br />
zamanda gündelik iç kontrol sürecinden de bağımsız olmalıdır. Bu, iç denetim<br />
bölümüne banka içinde uygun bir konum verilmesi ve görevlerini nesnel ve tarafsız bir<br />
biçimde yerine getirmesi anlamına gelir.<br />
İç denetçinin bağımsız olabilmesi için şu üç şartın gerçekleşmesi gerekir (Gürbüz, 1990:<br />
52):<br />
• İç denetçi, doğrudan üst yönetime sorumlu olmalıdır<br />
• İç denetçi yürütme fonksiyonundan uzak olmalıdır<br />
• İç denetçi görüşünü çekinmeden açıklayabilmelidir.<br />
77
Change language