çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

• Kurum yönetimi ile yapılan, çalışanların sorumluluğunu gerektiren ve onları
teşvik etmeye yönelik sözleşmelerin uygulanması.
Finans piyasalarında riskten bahsedince yatırım araçlarının içerdiği risk anlaşılır. Eğer,
yatırım aracı devlet tahvili veya hazine bonosu ise, risk taşımadığı kabul edilmektedir.
Çünkü, bunları elinde bulunduran kişilere faiz ve anapara devletçe mutlaka ödenecektir.
Bir devletin bunların karşılığını ödeyemeyeceği teorik olarak kabul edilmez. Ancak özel
sektöre ait yüksek getirili bir tahvilden bahsediliyorsa, bu tahvil büyük bir risk
taşımaktadır. Bu nedenle bir finansal ürün elde edildiğinde, bu elde etme ile ilgili olarak
belli bir düzeyde risk alınmaktadır.
Finansal risk ve risk yönetimi mali piyasada faaliyet gösteren organizasyonları
yönetiminin vazgeçilmez bir parçası haline getiren nedenler 1970’li yıllarda ortaya
çıkmıştır. Nedenleri de, 1973 yılında Chicago Board of Trade’in (CBOT) belirli hisse
senetleri üzerinde standart opsiyon sözleşmeleri yapabilmesine olanak tanıması;
Black&Scholes’un opsiyonları değerlemesi ile ilgili modeli; 1979’da ABD’nin yeni
ekonomi politika anlayışı ile aşırı faiz oranlarının ortaya çıkması ve 1980’ler boyunca
uluslararası finans piyasalarındaki gelişmelerdir (Basel Committe, 1997: 2).
Uluslararası piyasalardaki dalgalanmalar nedeniyle, bu piyasalarla ilgili yasal
düzenlemelerin yapılması ihtiyacı 1990’lı yılların ortalarında hız kazanmıştır. 1995’te
Londra’daki en eski yatırım bankası Baring Brothers Bank’ın, Nick Leeson’un
Singapur’da piyasa endeksi spekülasyonundaki başarısızlığından sonra çökmesi, siyasal
ve yasal düzenlemeleri yapmakla sorumlu olan çevrelerin gözünde risk yönetiminin
önemini artmıştır. Bu çalışmalar neticesinde, 1997 yılında Basel Komite (The Basel
Committe) Etkin Bankacılık Denetim ve Gözetiminin Temel Prensiplerini
yayımlamıştır. Buna ilave olarak, 1997 yılının Şubat ayında Uluslararası Finans
Enstitüsü (The Institute of International Finance) özel sektörün bakış açsından mali
holdinglerin gözetim ve denetimi (The Supervision of Financial Conglamerates Private
Sector Perspective) ile ilgili raporunu yayımlamıştır. Son olarak da, The Basel
Committe on Banking Supervision, International Organization of Securities Comissions
ve International Association of Insurance Supervisers’ın ortak forumu tarafından risk
konsantrasyon ilkeleri yayımlanmıştır. Bu düzenlemelerin amacı finansal sektörde
faaliyet gösteren işletmelerin basiretli bir yönetim anlayış ve yapısına kavuşması için
68