çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...
çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ... çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...
(Zarakolu, 1994: S.26). Günümüzde bankaların faaliyet alanları o kadar artmıştır ki, bugünkü özelliklerini tam anlamıyla kapsayan bir tanım vermek çok güçtür. Bankalar mevduat toplar, kredi verir, fatura öder, fatura tahsil eder, sanayi kuruluşlarına ortak olur. Borsa faaliyetlerine fiilen katılır, ülkenin kalkınmasını destekler, yönlendirir (Eyüpgiller, 1988: 22). Bugünkü çağdaş banka işlemlerinin çok çeşitli ve karmaşık olması, araçlarının genel ekonomideki etkinliği ve yönetimdeki özellik ve güçlük nedeniyle klasik çağların bankalarından çok değişik ve seçkin bir kurum niteliği kazanmış bulunmaktadır. Bankaların para yaratma işlevlerinin olması ve makro ekonomik açıdan para politikasının başlıca araçlarından biri olması nedeniyle, bankaların ciddi bir denetim ve kontrol ortamı içerisinde çalışmalarını gerektirmiş ve ayrıca sektörün belirli bir imtiyaza sahip olmasına yol açmıştır (Aksoy, 1998: 2). 3.6. Banka İşletmelerinin Fonksiyonları Bankaların faaliyet konuları, faaliyet gösterilen ülkenin ekonomik gelişmişlik düzeyine ve uluslararası ilişkilerin genişliğine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Farklı nitelikteki bankacılık işlemlerini değişik kıstaslara göre yine farklı biçimlerde bölümlemek mümkündür (Altuğ, 1996: 14). Günümüzde bankaların ekonomik açıdan en önemli faaliyeti sermaye ile müteşebbisi karşılaştırmalarıdır. İşletmelerin kısa vadeli kredi ihtiyaçlarını karşılamakta, mevduat ve diğer kaynaklardan sağladığı fonları, işletmelere kredi olarak vermekte bir köprü görevi görerek, ülkenin ekonomik hayatının gelişmesine katkıda bulunmaktadır (Takan, 2001: 60). Bankalar bunu yanında ülkenin para politikasının etkinliğini artırmakta, para politikasının yürütülmesinde gerekli araçları oluşturmaktadır. Uyguladıkları çeşitli ödeme ve kredilendirme yöntemleri ile uluslararası ticaretin artmasına katkıda bulunmaktadırlar. İzledikleri kredilendirme politikası ile ekonomide gelir ve servet dağılımını etkileyebilmektedirler (Freixas and Charles, 1998: 2). Bankalar genel olarak dört temel fonksiyonu yerine getirir. Bu fonksiyonlar şunlardır: 50
3.6.1. Kaynak Sağlama Fonksiyonu Kaynak Sağlama Fonksiyonu, bankalarda iki kaynaktan fon sağlanır. Bunlar özkaynaklar ve yabancı kaynaklardır. Özkaynaklar kendi bünyelerinden sağladıkları kaynaklar, yabancı kaynaklar ise borçlanmak yolu ile üçüncü şahıslardan sağladıkları kaynaklardır (Avery, 1991:15). Özel kişilerden, kamu kurumlarından ve diğer bankalardan sağlanan mevduat bankacılık faaliyetlerinin en önemli kaynağıdır. Mevduat toplanması ve toplanan mevduatın kredi olarak plase edilmesi işlemleri, banka işletmeciliğinde en önemli ve üzerinde en çok zaman harcanan işlemlerdir. 3.6.2. Fon Kullanma Fonksiyonu Fon Kullanma Fonksiyonu, bankalar belirli bir maliyetle (ödenen faiz, komisyon ve diğer giderler) sağladıkları fonları, belirli bir gelir karşılığında kullanma yoluna gitmeleri, bankaların fon kullanma fonksiyonunu oluşturmaktadır. Fon toplayıp fon arz etmek suretiyle mali sistemde aracılık rolünü üstlenen bankaların temel işlevlerinden biri kaynak sağlamak diğeri de sağlanan kaynakların kullandırılmasıdır. İkinci işlev esas olarak kredi verme işlemlerini kapsar. Bankalar müşterilerine ya para vererek ya da müşterilerin banka itibarından yararlanmasını sağlamak suretiyle kredi açarlar. Bu açıdan bakıldığında banka kredileri nakdi olup olmamasına göre iki bölüme ayrılırlar (Sevilengül, 1998: 122): Nakdi Krediler; belli bir faiz ve komisyon karşılığında borç para verilmesi nakdi kredi işlemlerini oluşturur. Nakdi krediler müşterilerin lehtarı olduğu senetleri iskonto etme, avans verme veya borçlu cari hesap açma şeklinde gerçekleştirilir. Gayrinakdi Krediler; banka müşterilerine nakit bir ödeme yapılmadan müşterilerin banka itibarından yararlandırılarak iş yapmalarını kolaylaştıran işlemlerdir. Müşteri lehine teminat verilmesi, senetlerin kabul, ciro, aval işlemi uygulaması, yurt dışı ülke kredilerinin kullandırımı esnasında muhabir bankaya harici garanti verilmesi gibi işlemler gayrinakdi kredi işlemleridir. 51
- Page 19 and 20: KISALTMALAR LİSTESİ AICPA: Amerik
- Page 21 and 22: 1. BÖLÜM GİRİŞ Bankalar, bir
- Page 23 and 24: aynen benimsemekle birlikte, 4389 s
- Page 25 and 26: insanların bankacılık sektörün
- Page 27 and 28: yılında başlatılan mali reforml
- Page 29 and 30: yapıldığı banka hakkında kısa
- Page 31 and 32: 2.2. Denetimin Tanımı Denetim kav
- Page 33 and 34: 2.3.1. Denetimin Amacı Yönünden
- Page 35 and 36: stratejiler ışığında amaçlara
- Page 37 and 38: hukuka uygun olmayan işlemlerin bu
- Page 39 and 40: ile ilgili bilgileri sağlamak içi
- Page 41 and 42: kuruluşlarıyla ilgili olarak dene
- Page 43 and 44: yenilemesi gerekir. İyi bir denet
- Page 45 and 46: kuruluşun organizasyon yapısı, k
- Page 47 and 48: 2.4.2.3. Kanıt Toplama Denetim kon
- Page 49 and 50: Ağırlıklı olarak dış denetime
- Page 51 and 52: ilkeleri kapsamındadır. Açıklay
- Page 53 and 54: dayandırılması, kararların inan
- Page 55 and 56: 2.5.7. Koordinasyon Koordinasyon, i
- Page 57 and 58: • Çeşitli konularda yönetim da
- Page 59 and 60: Çünkü kişilerin kendi başları
- Page 61 and 62: 3.2. İç Denetim Kavramı Denetim,
- Page 63 and 64: çalışmalarına bağlı olarak do
- Page 65 and 66: İşletme sahipleri ve yöneticiler
- Page 67 and 68: • Dış düzenlemelerin ve kabul
- Page 69: 3.4.6. Kaynakların Etkin ve Veriml
- Page 73 and 74: • Müşterilerine bilgi (istihbar
- Page 75 and 76: Borçluların anaparayı ve faizini
- Page 77 and 78: Faiz oranındaki dalgalanmalar ve v
- Page 79 and 80: döviz kuru riskinden dolayı zarar
- Page 81 and 82: sağlayamamaları ve yeni banka ür
- Page 83 and 84: pazarda %2 ile sağlandığı gerç
- Page 85 and 86: mali sektörde doğabilecek olumsuz
- Page 87 and 88: Varlıkların hırsızlıktan korun
- Page 89 and 90: gerekli ilkelerin sunulmasıdır (E
- Page 91 and 92: • Politikanın içerdiği kavraml
- Page 93 and 94: ve bu talep sözkonusu tahvillerin
- Page 95 and 96: alacaklı durumdaki kreditör banka
- Page 97 and 98: Tüm banka faaliyetlerinin ilgili y
- Page 99 and 100: hiçbir faaliyeti ve birimi iç den
- Page 101 and 102: Bankalarda iç kontrol birimlerini
- Page 103 and 104: 3.10.1.1. Banka Yönetim Kurulunun
- Page 105 and 106: Denetime ilişkin faaliyetlerin eğ
- Page 107 and 108: Etkin risk değerlendirilme işlevi
- Page 109 and 110: • Fiziksel denetimler; daha çok
- Page 111 and 112: 3.10.4. Bilgi ve İletişim Etkin i
- Page 113 and 114: değerlendirmesine olanak verecekti
- Page 115 and 116: Teftiş kurulundaki müfettişlerin
- Page 117 and 118: • Devlet Kaynaklı Sorunlar, •
- Page 119 and 120: Bankacılık sektörü otomasyonda
3.6.1. Kaynak Sağlama Fonksiyonu<br />
Kaynak Sağlama Fonksiyonu, bankalarda iki kaynaktan fon sağlanır. Bunlar<br />
özkaynaklar ve yabancı kaynaklardır. Özkaynaklar kendi bünyelerinden sağladıkları<br />
kaynaklar, yabancı kaynaklar ise borçlanmak yolu ile üçüncü şahıslardan sağladıkları<br />
kaynaklardır (Avery, 1991:15).<br />
Özel kişilerden, kamu kurumlarından ve diğer bankalardan sağlanan mevduat<br />
bankacılık faaliyetlerinin en önemli kaynağıdır. Mevduat toplanması ve toplanan<br />
mevduatın kredi olarak plase edilmesi işlemleri, banka <strong>işletme</strong>ciliğinde en önemli ve<br />
üzerinde en çok zaman harcanan işlemlerdir.<br />
3.6.2. Fon Kullanma Fonksiyonu<br />
Fon Kullanma Fonksiyonu, bankalar belirli bir maliyetle (ödenen faiz, komisyon ve<br />
diğer giderler) sağladıkları fonları, belirli bir gelir karşılığında kullanma yoluna<br />
gitmeleri, bankaların fon kullanma fonksiyonunu oluşturmaktadır. Fon toplayıp fon arz<br />
etmek suretiyle mali sistemde aracılık rolünü üstlenen bankaların temel işlevlerinden<br />
biri kaynak sağlamak diğeri de sağlanan kaynakların kullandırılmasıdır. İkinci işlev esas<br />
olarak kredi verme işlemlerini kapsar. Bankalar müşterilerine ya para vererek ya da<br />
müşterilerin banka itibarından yararlanmasını sağlamak suretiyle kredi açarlar. Bu<br />
açıdan bakıldığında banka kredileri nakdi olup olmamasına göre iki bölüme ayrılırlar<br />
(Sevilengül, 1998: 122):<br />
Nakdi Krediler; belli bir faiz ve komisyon karşılığında borç para verilmesi nakdi kredi<br />
işlemlerini oluşturur. Nakdi krediler müşterilerin lehtarı olduğu senetleri iskonto etme,<br />
avans verme veya borçlu cari hesap açma şeklinde gerçekleştirilir.<br />
Gayrinakdi Krediler; banka müşterilerine nakit bir ödeme yapılmadan müşterilerin<br />
banka itibarından yararlandırılarak iş yapmalarını kolaylaştıran işlemlerdir. Müşteri<br />
lehine teminat verilmesi, senetlerin kabul, ciro, aval işlemi uygulaması, yurt dışı ülke<br />
kredilerinin kullandırımı esnasında muhabir bankaya harici garanti verilmesi gibi<br />
işlemler gayrinakdi kredi işlemleridir.<br />
51
Change language