çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ... çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

library.cu.edu.tr
from library.cu.edu.tr More from this publisher
19.07.2013 Views

3.1. Giriş 3. BÖLÜM İÇ DENETİM VE RİSK YÖNETİMİ AÇISINDAN BANKA İŞLETMELERİ İŞLETMELERİ VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR İşletmeler, 20 veya 30 yıl öncesine göre faaliyette bulundukları çevre itibariyle önemli ve hızlı bir değişim ile karşı karşıya bulunmaktadırlar. Bu değişimin temel dinamikleri, mal ve hizmetlerde globalleşme, teknolojilerde hızlı bir şekilde gelişen yenilikler (innovation), talepteki hızlı değişim ve ürün ömrünün kısalması, otomasyon ve enformasyon teknolojilerinin yaygınlaşması olarak sayılabilir. İşletmelerde ilk dönemlerde çok dar ve sınırlı bir görev alanını kapsayan iç denetim fonksiyonu da bu değişime paralel olarak önemli ölçüde değişmiş ve değişimini sürdürmektedir. Günümüz dünyasında iş çevresinin çok hızlı değişmesi iç denetçiyi bu değişime ayak uyduracak esneklikte olmaya zorlamaktadır. İç denetim, kurumun her türlü etkinliğini geliştirmek, iyileştirmek ve kuruma değer katmak amacıyla, bağımsız ve tarafsız bir şekilde güvence ve danışmanlık hizmeti vermektir. İç denetçiler, risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim süreçlerinin etkinliği ve verimliliğinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için sistematik yaklaşımlar geliştirerek kurumun hedeflerinin gerçekleştirilmesine yardımcı olurlar. İç denetim ve risk yönetimi, kurumun amaç ve hedeflerine ulaşmasına dönük olarak kuruma değer katmaya çalışır. Bu amaçla, kuruma yönelik yeni hedefler belirlenmesinde ve geliştirmesinde yardımcı olur. İç denetim, sürekli ve disiplinli, risk değerlemesine dayanan bir denetin anlayışı benimsediğinden bir kurumda etkin bir risk yönetiminin kurulmasına yardımcı olur. 40

3.2. İç Denetim Kavramı Denetim, Latince Audire, İngilizce audit (işitmek, incelemek, anlamak) kelimesinin Türkçe karşılığı olup, Türk Dil Kurumu tarafından, bir işin doğru ve yönetime uygun olarak yapılıp yapılmadığını incelemek, teftiş etmek, kontrol etmek anlamında tanımlanmıştır (Örenay, 2005: 1). İç denetim, bir kuruluşun faaliyetlerine değer katmak ve bu faaliyetleri geliştirmek üzere tasarlanmış, bağımsız ve nesnel bir sağlamlama ve danışmanlık faaliyetidir. Risk yönetimi, kontrol ve kurumsal yönetim süreçlerinin değerlendirilmesi ve etkinliğin geliştirilmesinde sistematik ve disiplinli bir yaklaşım sunarak kuruluşun hedeflerinin gerçekleştirilmesine katkıda bulunur (Basel Komite, 2000: 2). Modern iç denetim oluşumu, 1941 yılında İç Denetçiler Enstitüsünün (Institute of Internal Auditors) kurulmasıyla gerçekleşmiştir. İç denetimin Sorumlulukları Hakkında Tebliğ İç Denetçiler Enstitüsü tarafından 1947 yılında yayınlanmıştır. İç Denetim Mesleki Uygulama Standartları ise aynı Enstitü tarafından 1978 yılında yayınlanmıştır (Yörüker, 2003: 1). Bununla birlikte, özellikle son yıllarda denetçiler, yöneticiler ve muhasebeciler iç denetimi tanımlamaya, irdelemeye, rapor etmeye ve mevcut denetim sistemlerini iyileştirmeye yönelik çalışmalarını arttırmışlardır. Bu kapsamda iç denetimi tanımlamaya yönelik olarak dört ayrı meslek kuruluşunun yapmış olduğu çalışma sonuçları rapor halinde yayınlanmıştır. Bilgi Sistemleri Denetim ve Kontrol Kurumu (ISACF) tarafından 1995 yılında yayınlanmış olan COBIT Raporu, İç Denetçiler Enstitüsü Araştırma Kurumu (IIARF) tarafından 1991 yılında yayınlanan ve 1994 yılında revize edilen SAC Raporu, Treadway Komitesi (TC) tarafından 1992 yılında yayınlanan COSO Raporu ve Amerikan Yeminli Muhasipler Kurumu (AICPA) tarafından 1988 yılında yayınlanan 55 no.lu, 1995 yılında yayınlanan 78 no.lu tebliğler, iç denetim kavramını ağırlıklı olarak mesleki perspektife dayalı olarak tanımlama amacı güden çalışmalardır (Colbert ve Bowen, 1998: 1). İç denetim, işletme içinde uygulanan tüm kontrolleri kapsamaktadır. İç denetim ne şekilde sınıflandırılırsa sınıflandırılsın iç denetimin tanımı değişmeyecektir, çünkü her denetim sistemi belirlenen amaçların gerçekleştirilmesine ve bu amaçların gerçekleştirileceğine yeterli ölçüde güven duyulmasına yönelik olarak kurulmaktadır (Sawyer, 1988a: 90). İşletme içindeki servislerin fonksiyonlarını yerine getirirken 41

3.1. Giriş<br />

3. BÖLÜM<br />

İÇ DENETİM VE RİSK YÖNETİMİ AÇISINDAN BANKA İŞLETMELERİ<br />

İŞLETMELERİ VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR<br />

İşletmeler, 20 veya 30 yıl öncesine göre faaliyette bulundukları çevre itibariyle önemli<br />

ve hızlı bir değişim ile karşı karşıya bulunmaktadırlar. Bu değişimin temel dinamikleri,<br />

mal ve hizmetlerde globalleşme, teknolojilerde hızlı bir şekilde gelişen yenilikler<br />

(innovation), talepteki hızlı değişim ve ürün ömrünün kısalması, otomasyon ve<br />

enformasyon teknolojilerinin yaygınlaşması olarak sayılabilir.<br />

İşletmelerde ilk dönemlerde çok dar ve sınırlı bir görev alanını kapsayan iç denetim<br />

fonksiyonu da bu değişime paralel olarak önemli ölçüde değişmiş ve değişimini<br />

sürdürmektedir. Günümüz dünyasında iş çevresinin çok hızlı değişmesi iç denetçiyi bu<br />

değişime ayak uyduracak esneklikte olmaya zorlamaktadır.<br />

İç denetim, kurumun her türlü etkinliğini geliştirmek, iyileştirmek ve kuruma değer<br />

katmak amacıyla, bağımsız ve tarafsız bir şekilde güvence ve danışmanlık hizmeti<br />

vermektir. İç denetçiler, risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim süreçlerinin etkinliği ve<br />

verimliliğinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için sistematik yaklaşımlar geliştirerek<br />

kurumun hedeflerinin gerçekleştirilmesine yardımcı olurlar.<br />

İç denetim ve risk yönetimi, kurumun amaç ve hedeflerine ulaşmasına dönük olarak<br />

kuruma değer katmaya çalışır. Bu amaçla, kuruma yönelik yeni hedefler<br />

belirlenmesinde ve geliştirmesinde yardımcı olur. İç denetim, sürekli ve disiplinli, risk<br />

değerlemesine dayanan bir denetin anlayışı benimsediğinden bir kurumda etkin bir risk<br />

yönetiminin kurulmasına yardımcı olur.<br />

40

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!