çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ... çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

library.cu.edu.tr
from library.cu.edu.tr More from this publisher
19.07.2013 Views

olarak kabul edilmelidir. Bir iç denetçi, mesleki dikkat ve özen ile görevini gerçekleştirirken, yanlış işlemler, hatalar, ihmal edilen unsurlar, verimsizlik ve çıkar çatışması gibi unsurlarla karşılaşma olasılığına hazırlıklı olmalıdır. Buna ilaveten iç denetçiler, yetersiz denetimleri tespit ve uygun prosedür ve uygulamalara uygunluğun arttırılması için tavsiyelerde bulunmalıdırlar (Dicle, 1997: 40). Bu standart kaliteli bir denetim yapılması açısından genel bir açıklamayı getirmektedir. Denetçiden beklenen onun uzmanlığını özen ve titizlilikle ortaya koymasıdır. Gereken titizlik ve çabayı göstermeyen bir denetçi meslek ahlakına aykırı davranmış olur. Mesleki özen ve titizliğin gösterilmesi bir yerde denetçinin tüm denetim standartlarına eksiksiz bir biçimde uyması ile sağlanır. Özenli ve titiz davranan denetçi, denetim faaliyetini düzgün bir biçimde planlar, yeterli sayıda kanıt toplayarak inceler, temiz ve düzgün çalışma kağıtları hazırlar, finansal tablolar hakkında dürüst bir yargıya ulaşır ve bu yargısını kılı kırk yaran bir titizlikle düzenleyeceği denetim raporunda açıklar (Dicle, 1997: 41). 2.4.2. Çalışma Sahası Standartları Çalışma alanı standartları genel standartlara oranla daha özeldir. Çalışma alanı standartları denetçiye güvenilir bir denetim görüşüne ulaşmak için kanıt toplamada ve kanıtları değerlemede kılavuz olur. Bu temel denetim adımları, birer standart olarak denetim sürecinin kavramsal alt yapısını oluşturur (Erdoğan, 2001: 9). 2.4.2.1. Planlama ve Gözetim Çalışma alanı standartlarından birincisi denetim çalışmasının iyi bir şekilde planlanmasını ve varsa denetçi yardımcılarına iyi bir şekilde nezaret edilmesini öngörmektedir. Denetimde planlama çalışmaları hazırlanırken işgücü planlaması, zaman planlaması ve kaynakların verimli kullanımının planlaması yapılmalıdır (Güredin, 1994: 29). Denetim görevlileri, denetlenecek kuruluşun kendisi ve faaliyet gösterdiği alan hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Uygun bir denetim planlaması yapabilmek için 24

kuruluşun organizasyon yapısı, kuruluş yeri, ürettiği mal veya hizmetlerin niteliği, yatırımları, alımları, pazarlama faaliyetleri, finansal yapısı, iş ilişkisinde olduğu üçüncü kişiler gibi birçok konuda bilgi toplanmalıdır. Denetçi bu konularda bilgi sahibi olduktan sonra Genel Kabul Görmüş Denetim Standartlarının öngördüğü kalitede bir denetimin gerçekleştirilmesi için uygun bir denetim planı hazırlar. Denetimin planlanması, daha etkin ve zamanında bir denetim yapılmasının koşuludur (Özgen, 2001: 23). Planlama ile ilgili çalışmalar ayrı ayrı belgelenerek bir denetim programı hazırlanır. Planlamada eğer dahil olunan denetim kuruluşunun bir denetim kılavuzu varsa bu kılavuz denetimin planlanmasında yol gösterici olacaktır. Denetim programında izlenecek yol ve denetim işlemleri ayrıntılı biçimde gösterilir. Ancak bu bir ön planlama olduğundan, denetimin yürütülmesi sırasında ortaya çıkacak koşullara göre, programda gerekli düzeltmeler ve ilaveler yapılır (Özgen, 2001: 25). Denetim görevinin yürütülmesi sırasında denetçi yardımcılarından yararlanılır. Denetçi yardımcılarının faaliyeti, denetimin yürütülmesinden sorumlu olan uzman denetçi tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilir. Bu kontrol hem uygun ve kaliteli bir denetimin gerçekleştirilmesi ve hem de denetçi yardımcılarının iyi bir biçimde eğitilip yetiştirilmeleri açısından gereklidir. Denetçi yardımcıları, sorumlu denetçinin verdiği direktifler dahilinde, denetim programlarına uygun olarak görevlerini yerine getirmeye çalışırlar. Denetim programlarında veya varsa denetim kılavuzlarında, gerekli denetim kanıtlarının toplanması için nasıl bir yol izleneceği ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Denetçi yardımcıları, çalışmaları sırasında sık sık sorumlu denetçiye başvurarak takıldıkları konularda yardım isterler ve konuların kendi açılarından aydınlanması için sorumlu denetçi ile mesleki tartışmalarda bulunurlar. Sorumlu uzman denetçilerin denetçi yardımcıları üzerindeki gözetimlerinin sınırının ne olması gerektiği konusunda kesin kurallar bulunmamaktadır. Ancak bu gözetimin kapsamı (Güredin, 1994: 29); • Denetçi yardımcısının genel ve mesleki bilgi düzeyine, • Denetçi yardımcısının konusundaki deneyimine, • Denetim konusunun zorluk ve karmaşıklık derecesine bağlıdır. 25

olarak kabul edilmelidir. Bir iç denetçi, mesleki dikkat ve özen ile görevini<br />

gerçekleştirirken, yanlış işlemler, hatalar, ihmal edilen unsurlar, verimsizlik ve çıkar<br />

çatışması gibi unsurlarla karşılaşma olasılığına hazırlıklı olmalıdır. Buna ilaveten iç<br />

denetçiler, yetersiz denetimleri tespit ve uygun prosedür ve uygulamalara uygunluğun<br />

arttırılması için tavsiyelerde bulunmalıdırlar (Dicle, 1997: 40).<br />

Bu standart kaliteli bir denetim yapılması açısından genel bir açıklamayı getirmektedir.<br />

Denetçiden beklenen onun uzmanlığını özen ve titizlilikle ortaya koymasıdır. Gereken<br />

titizlik ve çabayı göstermeyen bir denetçi meslek ahlakına aykırı davranmış olur.<br />

Mesleki özen ve titizliğin gösterilmesi bir yerde denetçinin tüm denetim standartlarına<br />

eksiksiz bir biçimde uyması ile sağlanır. Özenli ve titiz davranan denetçi, denetim<br />

faaliyetini düzgün bir biçimde planlar, yeterli sayıda kanıt toplayarak inceler, temiz ve<br />

düzgün çalışma kağıtları hazırlar, finansal tablolar hakkında dürüst bir yargıya ulaşır ve<br />

bu yargısını kılı kırk yaran bir titizlikle düzenleyeceği denetim raporunda açıklar (Dicle,<br />

1997: 41).<br />

2.4.2. Çalışma Sahası Standartları<br />

Çalışma alanı standartları genel standartlara oranla daha özeldir. Çalışma alanı<br />

standartları denetçiye güvenilir bir denetim görüşüne ulaşmak için kanıt toplamada ve<br />

kanıtları değerlemede kılavuz olur. Bu temel denetim adımları, birer standart olarak<br />

denetim sürecinin kavramsal alt yapısını oluşturur (Erdoğan, 2001: 9).<br />

2.4.2.1. Planlama ve Gözetim<br />

Çalışma alanı standartlarından birincisi denetim çalışmasının iyi bir şekilde<br />

planlanmasını ve varsa denetçi yardımcılarına iyi bir şekilde nezaret edilmesini<br />

öngörmektedir. Denetimde planlama çalışmaları hazırlanırken işgücü planlaması, zaman<br />

planlaması ve kaynakların verimli kullanımının planlaması yapılmalıdır (Güredin, 1994:<br />

29).<br />

Denetim görevlileri, denetlenecek kuruluşun kendisi ve faaliyet gösterdiği alan<br />

hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Uygun bir denetim planlaması yapabilmek için<br />

24

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!