çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

yılında yayınladığı sermaye yeterliliğinin ölçülmesi hakkındaki tebliğ, bu konuda bir
başlangıç noktası oluşturmaktadır. Kilometre taşı niteliğindeki bu tebliğin revizyonu,
1993 ve 1996 yıllarında yine BIS tarafından ve sektördeki gelişmeler göz önüne
alınarak gerçekleşmiştir. Böylece hem piyasa riskinin de ölçülerek sermaye yeterliliğine
katılmasına hem de bankaların kendi risk ölçüm metodolojilerini geliştirip
uygulayabilmelerine olanak sağlamıştır. Ancak, teknolojide ve finansal piyasalarda
sürekli gelişmeler yaşanması neticesinde ilk tebliğ, yayınlanmasının üzerinden 10 yıl
geçtikten sonra yetersiz kalmaya başlamış, yeni bir yapıya ve yeni bir yaklaşıma
gereksinim doğmuştur. Bu nedenle, BIS, merkez bankaları, bankalar ve akademisyenler
1999 yılından itibaren yeni düzenlemeleri oluşturmak için sürekli çalışmış ve
birbirleriyle görüş alışverişinde bulunmuşlardır. Özellikle Avrupa ile dolayısıyla da
dünya ile entegre olmaya çalışan Türkiye’yi ve Türk Bankacılığını yakından
ilgilendiren bu düzenlemeler 2004 ortasında son halini almıştır. Yeni düzenlemenin
2006 sonunda G-10 ve AB’de 2007 itibariyle de gelişmekte olan ülkelerde
uygulanmaya başlaması beklenmektedir.
Basel II’nin yürürlüğe girmesi, önemli değişiklikleri de beraberinde getirecektir. Kredi
riski için gerekli olan sermayenin saptanmasında, standart yöntemin kullanılması
durumunda, Basel I çerçevesinde geçerli olan OECD üyeliği ayrıcalığı yerine Dışsal
Derecelendirme kullanılmaya başlanacağı için, bazı ülkelere ve ülkelerdeki bankalara
verilecek kredilerin risk ağırlıkları ve dolayısıyla da bu ülkelere verilecek krediler için
ayrılması gereken sermayede önemli değişiklikler olacaktır. Bu değişikliğin en olumsuz
şeklini yaşacak ülkelerden biri Türkiye’dir. Basel II yürürlüğe girdiğinde, Türkiye’den
olan alacakların risk ağırlığı %0’dan %100’e ve Türk bankalarından olan alacakların
risk ağırlığı %20’den %100’e çıkacağı için Basel II’yi uygulamasa bile, Türkiye’nin ve
Türk bankalarının alacağı kredilerin faizinde artış, miktarında ise azalış olacaktır.
Ayrıca, Basel II’nin yürürlüğe girmesinden sonra kamu kağıtlarının artık bir risk ağırlığı
olacaktır. Şu anki ülke derecesine göre Türkiye’nin risk ağırlığı %100’e çıkacaktır.
Basel II ile birlikte gelişmekte olan ülke bankaları, en azından başlangıçta, uzunca bir
süre, kredi riski için standart yöntemi kullanırken, G-10 ve AB’deki bankalar kredi ve
operasyonel riskler için içsel yöntemlerin kullanımına daha öncelikle geçebileceklerdir.
Bu durum, sermaye yeterliliği konusunda karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olacak
200