çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

5.5.4. Bankaların İç Denetim ve Risk Yönetimi Sistemleri Hakkında Yönetmelik
18/06/1999 tarihinde yürürlüğe giren 4389 sayılı Bankalar Kanunu ile Türk
bankacılığına getirilen düzenlemelerin en önemlilerinden birisi de söz konusu kanunun
9. maddesinin 4. fıkrasında yer almıştır. Bu maddede, "Bankalar, işlemleri nedeniyle
karşılaştıkları risklerin izlenmesi ve kontrolünü sağlamak amacıyla faaliyetlerinin
kapsamı ve yapısıyla uyumlu, esasları ve usulleri Kurumca çıkarılacak yönetmelikle
belirlenecek etkin bir iç denetim sistemi ve risk kontrol ve yönetim sistemi kurmakla"
yükümlü tutulmuşlardır.
Bankalar Kanunu'ndaki bu düzenlemeye dayanarak, Bankacılık Düzenleme Denetleme
Kurumu (BDDK) tarafından hazırlanan "Bankaların İç Denetim ve Risk Yönetimi
Sistemleri Hakkında Yönetmelik" 08/02/2001-24312 tarih ve sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin geçici maddesi ile
bankalara, iç denetim ve risk yönetim sistemlerini yeni duruma uygun hale getirmeleri
için 01/01/2002 tarihine kadar süre tanınmıştır. BDDK mazeretini geçerli gördüğü
bankalar için, bu süreyi altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatmaya yetkili kılınmıştır.
"Bankaların İç Denetim ve Risk Yönetimi Sistemleri Hakkında Yönetmelik" 48 madde
ve 4 kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda genel hükümler ele alınmış, ikinci
kısımda iç denetim sistemi açıklanmış, üçüncü kısımda risk yönetim sistemi üzerinde
durulmuş, dördüncü kısımda ise iç denetim ve risk yönetim sistemlerinin banka
tarafından değerlendirilmesi, bildirim yükümlülüğü ve yetki devri gibi hususlar
düzenlenmiştir. Yönetmeliğin yayımlanma amacı 1. madde de yer alan "bu yönetmelik,
bankaların, karşılaştıkları risklerin izlenmesini ve kontrolünü sağlamak üzere
kuracakları iç denetim sistemleri ile risk yönetim sistemlerine ilişkin esas ve usulleri
belirlemeyi amaçlamaktadır" ifadesiyle yer almıştır. Yine 3. maddeye göre bankalara,
bünyelerinde, faaliyetlerinin kapsamı ve yapısıyla uyumlu, değişen koşullara cevap
verebilecek nitelik, yeterlilik ve etkinlikte, genel hatları yönetmeliğin diğer
maddelerinde belirtilen hükümlere uygun iç denetim ve risk yönetim sistemlerini
kurmak, idame ettirmek ve geliştirmek zorunluluğu getirilmiştir. BDDK, yerinden
denetimi de içerecek şekilde, bankaların iç denetim ve risk yönetim sistemlerini
inceleyip değerlendirecektir. (Madde: 44) Yine aynı maddeye göre BDDK, bankaların
taşıdığı riskler açısından yeterli ve etkin iç denetim ve risk yönetim sistemlerinin
196