çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

BDDK’nın sermaye yeterliliği konusunda yayınlamış olduğu yönetmelik, sermaye
yeterliliğine ilişkin düzenlemelerin piyasa risklerini kapsayacak şekilde geliştirilmesini
sağlamaktadır. Türk bankacılık sistemindeki SYR düzenlemeleri var olan Basel
standartlarına tam olarak uygun hale getirilmiştir. Yönetmelik, daha önceki
düzenlemelerde yalnızca “potansiyel riskler” başlığı altında değinilen piyasa risklerini
ayrıntılı bir şekilde tanımlamaktadır. Bankanın alım-satım amacıyla elinde tuttuğu,
piyasa fiyatlarına duyarlı tüm finansal araçlar, piyasa risklerine maruzdur. Yönetmelik,
bu risklerin ölçülmesini ve SYR’nin hesaplanmasında dikkate alınmasını sağlamayı
amaçlamaktadır.
Piyasa risklerine ilişkin olarak yapılan sınıflandırma, Basel ile tam bir paralellik
içermektedir. Piyasa riskleri, genel piyasa riskleri ve spesifik riskler olmak üzere ikiye
ayrılmıştır. Genel piyasa riski, bankanın pozisyonlarında faiz oranları, hisse senedi
fiyatları ve kurlardaki değişiklikler nedeniyle karşılaşılabilecek kayıplar olarak
tanımlanmaktadır. Spesifik risk ise, getirisi faiz oranı ile ilişkilendirilmiş finansal
araçlardan veya hisse senedi pozisyonlarından kaynaklanmaktadır. Bu araçları
pazarlayan veya hisse senetlerini çıkartan kuruluşların yönetimlerinde ve mali
yapılarında ortaya çıkan sorunlar nedeni ile karşılaşılan kayıpları ifade etmektedir
(Basel Committe, 1996: 17).
Yönetmeliğin kredi riskinin hesaplanmasında getirdiği tek değişiklik, spesifik risk
hesaplanmasında dikkate alınan menkul kıymetlerin ayrıca kredi riskinin
hesaplanmasında dikkate alınmamasıdır.
Piyasa risklerinin ölçümünde, bankanın “riske maruz değer” (RMD) hesaplaması
gerekmektedir. Bu hesaplama iki yöntemden biri kullanılarak gerçekleştirilebilir: İçsel
risk ölçüm modelleri yöntemi ve standart yöntem.
Bankalar, BDDK’nın izin vermesi durumunda, RMD’lerini risk ölçüm modelleri
kullanarak hesaplayabilirler. Bu iznin alınabilmesi için, modelin bazı asgari koşulları
saplaması gerekmektedir. Model, sağlam bir teorik zemine dayanmalı, sağlıklı ve
güvenilir bir veri tabanının oluşturulmasına, stres testleri ve geriye dönük testler
yapılmasına uygun olmalıdır. Banka, risk ölçüm ve yönetiminde görev alabilecek
deneyimli kişiler istihdam etmelidir (BDDK, 2002: 1).
191