çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

kişiler, sistemler ile dışsal olaylar nedeniyle karşılaşılan tüm kayıplar operasyonel risk
tanımına dahil edilmiştir. Basel Komitesi, bu riskin ölçümünde üç yaklaşım önermekle
birlikte, henüz bu yaklaşımlar üzerinde kesinleşmiş bir çerçeve ortaya koymamıştır.
Yürütülmekte olan niceliksel etki çalışmaları ile, bu risk için ayrılması gereken sermaye
tutarını belirleyecek düzenlemelerin, bankaların özkaynak yapıları üzerinde ne tür
etkiler doğuracağı araştırılmaktadır. Operasyonel riske ilişkin olarak bankaları ayırması
gereken sermaye tutarının nasıl hesaplanacağı, bu araştırmalar sonuçlandıktan sonra
belirginlik kazanacaktır. Komite, yayınladığı ilk taslak metinde, operasyonel riskler için
ayrılması gereken sermaye tutarı banka sermayesinin yüzde 20’si olarak belirlemişti.
Bankalardan ve denetim otoritelerinden gelen eleştiriler üzerine bu oran yüzde 12
düzeyine çekilmiştir (TBB, 2002d: 12).
Operasyonel riskin ölçümü için Komitenin önerdiği yaklaşımlar temel gösterge
yaklaşımı, standart yaklaşım ve içsel ölçme yaklaşımıdır. İlk yaklaşımdan son
yaklaşıma geçildikçe riske duyarlılık artmakta, ayrılması gereken sermaye tutarı ise
azalmaktadır. Bankaların bu yaklaşımları kullanabilmelerinin şartı, asgari koşulları
sağlamalarıdır. Bankaların, operasyonel riskin ölçümünde uzmanlaşmalarıyla birlikte,
daha gelişkin modelleri kullanmaları beklenmektedir. Bankalar, operasyonel riskin
bileşenleri için farklı yaklaşımlar benimseyebilirler, ancak, daha karmaşık olan
yaklaşımları benimsediklerinde, daha basit olan yaklaşımlara dönmelerine izin
verilmemektedir.
Temel gösterge yaklaşımında, operasyonel risk için ayrılması gereken sermaye
yükümlülüğü, seçilen bir göstergenin bir katsayı ile çarpılması yoluyla
hesaplanmaktadır. Komite, gösterge olarak tüm ülkeler için karşılaştırma olanağı
sağlaması nedeniyle brüt geliri seçmiştir. Katsayı ise yüzde 15 olarak belirlenmiştir.
Buna göre, bankalar brüt gelirlerinin yüzde 15’ini operasyonel risklerini karşılamak için
sermaye olarak tutmak zorundadırlar. Aşağıda bu hesaplama formül ile ifade edilmiştir.
Sermaye Yeterliliği= ∝*Nominal Gelir
179