çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

teknoloji kullanmayı gerektiren bu modelleri, ancak büyük ve gelişmiş bankalar
kullanabilecektir. Bu modelleri kullanmayı benimseyen bankanın, bu yöntemi bütün
riskli varlıklar ile ilgili olarak ve konsolide bazda uygulanabilecek düzeye en kısa
zamanda geçebileceği bir planı olmalıdır. Bu plan, ulusal gözetim otoritesinin bilgisi
dahilinde hazırlanmalıdır. İç derecelendirme ve standart yaklaşımın bir arada
uygulandığı geçiş döneminde banka herhangi bir sermaye affından yararlanamayacaktır.
Bu yaklaşımı benimseyen bankalar, öncelikle riskli varlıklarını karakteristik
özelliklerine göre altı kategoriye ayıracaklardır. Bunlar, ülkelerden, bankalardan,
anonim şirketlerden olan alacaklar, hisse senetleri, belli projelerin finansmanı ile ilgili
olarak kullandırılan krediler ve şahıslara kullandırılan kredilerdir.
Komite, ülkelerden, bankalardan ve anonim şirketlerden olan riskli varlıklar için hem
temel hem de gelişkin içsel derecelendirme modelleri tanımlamaktadır. Temel içsel
derecelendirme modelini kullanacak bankalar, kendi iç modelleri ile yalnızca temerrüde
düşme olasılığı (PD) tahminleri yapacaklar, diğer risk bileşenlerine ilişkin
tahminlerinde yasal düzenlemelere tabi olanaklardır. Gelişkin içsel derecelendirme
modellerini benimseyen bankalar ise, kendi modellerini kullanarak temerrüde düşme
olasılığı yanında, temerrüt halinde kayıp (LGD), temerrüt halinde riskteki değer (EAD)
ile türev araçlara ilişkin tahminler de yapacaklardır. Tüm bu tahminleri yapabilmesi için
bankanın sağlaması gereken asgari koşullar taslak metinde detaylı bir şekilde
belirlenmiştir. Gelişkin modelleri benimseyen bankaların iki yıllık bir geçiş dönemi
boyunca hem temel, hem de gelişkin modelleri kullanarak SYR hesaplaması yapması
gerekmektedir.
Basel II’de, ülkelerden, bankalardan ve anonim şirketlerden olan riskli varlıklar için ayrı
ayrı yukarıda adı geçen parametrelere ilişkin tahminlerin nasıl yapılacağı, tahminlerde
kullanılacak varsayımlar, fonksiyonlar, formüller, katsayılar, güvenirlilik aralıkları,
dahil edilmeyecek kalemler ve uygulamaya ilişkin tüm detaylar ayrıntılı bir şekilde
verilmektedir. Bir bankanın kredi riskine maruz aktifleri toplamı, diğer bir değişle
SYR’nin paydasının kredi riskine ilişkin bölümü, her bir riskli aktif için PD, LGD ve
vadeye kalan gün sayısı (M) kullanılarak hesaplanmış risk katsayısı ile o enstrümana ait
EAD tutarının çarpımlarının genel toplamı alınarak hesaplanmaktadır. Aşağıda verilen
177