çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

inceledikleri çalışmalarında, bankaların, sermaye yeterlilik oranlarındaki artışın
etkilerini azaltmak için daha riskli alanlara yöneldiklerini tespit etmişlerdir (Shrieves,
1992: 439).
5.2.3. Bankacılık Düzenlemeleri Konusunda Uluslararası Bütünleşmenin İlk
Adımları
Hall (1999: 16) çalışmasında, Bankhaus I.D. Herstatt’ın Almanya’da 1974 yılındaki
iflasından sonra bankacılık düzenlemeleri ve gözetiminin uluslararası ölçekte
“harmanlanması için ilk büyük hamlenin” yapıldığına dikkat çekmektedir. Bu bankanın
iflası, uluslararası para ve bankacılık alanlarında ciddi problemlerin yaşanmasına neden
olmuş ve aynı yıl G-10 ülkelerinin Merkez Bankası Başkanları tarafından, bankacılık
düzenlemeleri ve gözetimi konusunda çalışacak uluslararası bir komite olan Basel
Komite kurulmuştur. Belçika, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Lüksemburg,
Hollanda, İsviçre, İngiltere ve ABD’nin üyesi olduğu komite ilk toplantısını 1975 yılı
Şubat yılında yayınladığı ve Hall’ın büyük bir hamle olarak nitelendirdiği Basel
Concordat’ın bankacılık düzenlemeleri ve denetimi konusunda gerçekleştirilen
işbirliğinin ilk resmi belgesidir. Bu döküman, uluslararası bir bankanın merkezinin
bulunduğu ülke ile şubesinin yer aldığı ülkenin düzenleme ve denetim otoriteleri
arasındaki ilişkileri ve her bir otoritenin hak ve sorumluluklarını açık bir şekilde
tanımlamaktadır. 1983 yılının mayıs ayında, bu belgenin bankacılık alanında yaşanan
değişikliklere paralel olarak güncelleştirilmiş ve geliştirilmiş formu, “Yabancı Banka
Şubelerinin Gözetim Prensipleri” adı altında yayınlanmıştır (Basel Committe, 1996:
21).
Bütün bu entegrasyon sürecinin yaşanmasının iki önemli nedeni vardır. İlki, farklı
ülkelerde farklı bankacılık düzenlemelerinin var olması sebebiyle bankalar arasında
yaşana rekabet dengesizlikleri, diğeri ise bir ülkede yaşanan finansal problemlerin
uluslararası bankacılık yoluyla diğer ülkelere de taşınmasıdır. İkinci problem, özellikle
bankaların yurt dışında açtıkları şube sayısının artmasıyla birlikte daha yoğun olarak
yaşanmaya başlamıştır.
Komite, üye ülkeler arasında bankacılık düzenlemeleri konusunda işbirliği sağlamayı
amaçlamaktadır. Komitenin ilk ele aldığı konu erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi
olmuştur. Daha sonra ülkelerin bankacılık düzenleme ve gözetim sistemleri arasındaki
148