çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı ...

ettikleri yüksek getiriler nedeni ile bankadan mevduatlarını çekmeyeceklerdir. Güvenlik
ağlarının varlığı nedeni ile ortaya çıkan ahlaki çöküntü piyasa disiplinini
zedelemektedir. Carisona’nın (1992: 7) belirttiği gibi, bankacılık sisteminde istikrarı
sağlamak için oluşturulmuş düzenlemeler, örneğin, mevduat güvencesi, son ödeme
mercii uygulaması ironik bir şekilde, bankacılık sisteminin istikrarını tehdit eden,
sistemdeki toplam riski artıran mekanizmalara dönüşmektedir.
Hükümetler, sağlıklı işleyen bir bankacılık sistemi için açık ya da kapalı bir şekilde
güvenlik ağları kurmaktadır. Düzeleme otoriteleri ise güvenlik ağlarının neden olduğu
ahlaki aşınmayı sınırlandırmak için ya mevcut düzenlemelerin yeni formlarını
kullanmakta, örneğin, riske duyarlı mevduat sigortası sistemi gibi, ya da yeni araçlar
geliştirmektedirler. Dolayısıyla bankacılık düzenleme ve denetimi, bankaların güvenlik
ağlarının varlığı nedeni ile riskli alanlara yönelmelerini engellemek ve düzenli
denetimlerle sistemi bütün olarak kontrol altında tutmak için oluşturulmuştur.
Bu amaçla yapılan düzenlemeler farlı formlar alabilmektedirler. Temel bankacılık
düzenlemelerinde yaygın olarak kullanılanları, bankaların kimi riskli varlıkları
edinmelerine ya da kimi riskli alanlara yatırım yapmalarına getirilen sınırlamalar,
bankacılık ile diğer finansal aracılık faaliyetlerinin ayrıştırılması, yabancı bankaların
şube açmalarına dönük kısıtlamalar, risk odaklı mevduat sigortası uygulamaları,
sermaye yeterliliği, kamuoyuna bilgi verme yükümlülükleri ve bankaların denetime tabi
tutulmasıdır.
5.2.2. Bir Düzenleme Aracı Olarak Sermaye Yeterliliği
Bankacılık düzenlemelerinde kullanılan taşların başında sermaye yeterliliği kısıtlamaları
gelmektedir. Bu düzenlemeler, bankanın üstlendiği risklere göre sahip olması gereken
asgari sermaye oranının belirlenmesi esasına dayanmaktadır. Bankanın sahip olduğu
varlıklar nedeni ile üstlendiği kredi ve piyasa risklerinin realize olması durumunda
banka müşterilerinin karşılaşacakları kayıpların tazmin edilmesinde banka sermayesi
doğrudan bir güvence sağlamaktadır. Banka sermayesi, bankanın taşıdığı riskler ile ne
ölçüde iyi ilişkilendirilirse, bankanın mali yapısı o ölçüde güçlü ve banka müşterileri
için sunulan güvence de fazla olacaktır.
146