Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

aksine gösterir.” (AD-Y) tümceler arası bağdaşık kullanımlara örnek oluştururken; “Günümüzün
Narcissofu sudaki görüntüsüyle değil sahip olduğu ya da olabileceği eşyalar aracılığıyla büyüleniyor.” (AO-
ZS)., “Yoksa, bir deniz kabuğu satıcısının eli aracılığıyla dünyayı mı dolaşıyor?” (AA-ETY) Benzeri
kullanımlar sözcük grubu içerisinde bağdaşık yapılar olarak karşımıza çıkmaktadır. Buna
benzer yapılar dizinlerde ve madde başlarında ayrıca işaretlenmiştir. (Ø-- [Bağdaşık
belirteçler]).
10. TS’de madde başı olarak yer alan bazı belirteçler yanlış değerlendirilmiştir.
Özellikle adıllara ulanan çekim ekleriyle oluşan (bana, benden, bende, bizde, bizden, bize,
buna, bunda, vb.) ve madde başı olarak belirteç olarak değerlendirilen sözlükbirimlerin bu
özellikte olmadığı açıktır.
Yine dizgede belirteç olamayacak bazı sölükbirimler (aralıkta, ara yerde, buracıkta,
burada, buradan, vb.) de aynı çerçevede yanlış değerlendirilen yapılar olarak karşımıza
çıkmaktadır. Söz konusu buna benzer belirteç tanımlıkları da dizinlerde ve sözlük kısmında
işaretlenmişlerdir (Ø [Örneği olmayan belirteç]).
11. TS’de madde başı olarak tanımlı belirteçlerin kullanılan anlam sıklığına göre
belirlenmesi gereken madde içi tanımlamalardan bazılarının bu ölçüte uymadığı
gözlemlenmiş, hatta var olan tanımın anlamsal kullanımının çok az olduğu, bizim verdiğimiz
bazı anlamların kullanımımın sözlüğün verdiği anlamdan daha sık kullanıldığı belirlenmiş (bk
madde başı açıktan, alabildiğine, alev alev, vb.), öte yandan, verilen bazı anlamlara hiç
rastlanılmamıştır (bk. madde başı bir çırpıda, vb.) ya da çok az rastlanılmıştır (bk. madde
başı, ağır ağır 2. anlam, anadan doğma, vb.).
12. Çalışmamızın sonuna eklediğimiz gerek basılı gerekse de dijital (sayısal) tümce
örnekleri belirteçler ve fiiller üzerine çalışma yürütecek araştırmacılar içi önemli bir dil
malzemesi oluşturmuştur.
Bu çalışmayla, Türkiye Türkçesinde, TS’de tanımlı belirteçlerin fiillerle anlamsal ve
dizimsel ilişkisellikleri derlem tabanlı olarak ortaya konmuş, bu anlamda sadece ilişkisellikler
değil aynı zamanda belirteçlerin durağan biçimleri tespit edilmiş, öte yandan, ilişkiselliklerin
dağılımları belirlenmiş, olumluluk-olumsuzuluk açısından bu yapılar ortaya konmuş ve bizce
en önemlisi, bundan sonraki çalışmalar için de geniş bir altyapı oluşturulmuştur.
501