Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

yalnızca: ⌠23⌡/{1. Yalnız olarak., 2. Tek başına.}/ “Kedilerle ahbaplığım şu şekilde başladı: Bir
akşam, rıhtım boyunda yalnızca geziniyordum.” (SFA-SS). ; /3. Belli durumun, şartın veya işin dışına
çıkmaksızın, yalnız, ancak, tek, sırf, salt, sadece./ “Yazar, yalnızca bakan değil, görmeye çalışandır,
görendir; sıradan insan ise yalnızca bakar.” (FA-SUYK2)., “Yalnızca gülümsüyor.” (AÜ-SG)., Yalnızca gülüyorum
düşündükçe. (RE-G)., “ADAM yalnızca işittik, yok bizim suçumuz.” (GD-TO1).
1./2. ⌠1⌡→ gezin-.
3. ⌠22⌡→ bak- [4], gül- [2], gülümse- [2], işit- [2], susul- [2], git-, gör-, havla-, inan-,
izle-, katlan-, sev-, sus-, yazıl-. ║ boyun eğ-, el salla-.
yamyassı:⌠1⌡/Çok yassı, dümdüz bir biçimde./ “Suyun yüzüne yamyassı serilir.” (GY-H1).
→ seril-.
yan:⌠57⌡/10. Bir yana yönelerek./ “Açılmıyordu yine kapı. Yan döndü.” (AS-YA)., “Mezar taşları yan
yatmışlardı.” (YK-İM1)., “Boyunduruğu yan çevir güzel bir merdiven olur sana tırmanırsın sonsuza.” (GD-TO1)., “Leyla
divana yan oturmuş ağaran günü seyretmektedir.” (AMD-O)., “Osmanlı İmparatorluğu, Trakya'dan Erzurum'a doğru, koca
gövdesini yan yatırmış, memelerini sömürge ve milliyetlerin ağzına teslim etmiş, artık sütü kanı ile karışık emilen bir sağmal
idi.” (FRA-Z)., “O vakit yan dur gayri.” (MM-KG).
oturt-, yatırıl-.
gelmek.
→ dön- [19], yat-* [15], çevir- [4], otur- [4], yatır- [4], dur- [3], düş- [2], uzan- [2], giy-,
→ yan bakmak, yan basmak, yan çizmek, yan gelip oturmak (veya yatmak), yan
⇒ yan dönmek, yan yatmak (yatırmak), yan çevirmek.
yanak yanağa:⌠4⌡/Yanakları birbirine değecek şekilde./ “Ama K. ne ile suçlandığını
öğrenemediği gibi, yargıçla da yüksek mahkeme üyeleriyle de görüşemeden öldürülür: "Son nefesini verirken, K. az ilersinde
bayların yanak yanağa vermiş, kendisine baktıklarını gördü.” (AO-NSBE)., “İki hanım arkadaşı ile birlikte diskoteğe gitmiş
ve kayak hocası ile yanak yanağa uzun uzun dans etmişti o gece...” (KK-SE)., “Sonra, uykumuz geldiği vakit, kumlan
kümeleyerek yastık yapar, vücutlarımız suda, başlarımız dışarıda kucak kucağa, yanak yanağa uyurmuşuz...” (RNG-ÇK).,
“Soyup giydirebilir, banyoda yıkayıp saçını tarayabilir, aynı yastığa baş koyup yanak yanağa yatabilirdiniz.” (CD-KB).
→ uyu-, ver-, yat-. ║ dans et-.
yana yakıla:⌠9⌡/Sızlanarak, sıkıntısını belli ederek, sikâyet ederek./ “Esnafa borcunun hiç
eksilmediğini» ekmekçi Asvador ile bakkal Yani'den, yakasını hiç mi hiç kurtaramadığını yana yakıla anlatır:” (SB-BŞM).,
“Onun, bir dönülmez yolda bizden uzaklaştığını yana yakıla anlıyorduk.” (FRA-Ç)., “Fotoğraflarını çekip gazetelerde
yayımladığımız halde, altı ay sonra hiçbir önlem alınmadığını yana yakıla gördük.” (AK-MY)., “Çıkardığı sese pek ulumak
da denemezdi aslında; düpedüz ağlıyordu köpek, neredeyse bin dereden su getirip yana yakıla yalvarıyordu.” (HAT-KHK).
→ anlat- [4], anla-, bit-, gör-, oku-, yalvar-.
⇒ yana yakıla anlatmak.
yana yana:⌠10⌡/1. Döne döne, tekrar tekrar./ “…yana yana onu ısırıyordu.” (SD-FC)., “Ah!
kurtarabilirdim onları..." diye yana yana ağlıyordum.” (NM-TÖ2). ; /2. Yanarak./ “…yana yana kara kömür olmuşlar
466