Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

tek elden:⌠1⌡/Bir yerin veya bir merkezin kumanda ve yönetimi altında olarak./ “Hem
örgütü yukarıdan aşağı bir emir-komuta zinciri içinde kuracak ve tüm eylemi tek elden yöneteceksiniz, hem de bunu ulus
adına, temsil ilkesine göre yapacaksınız.” (EK-DT..A).
→ yönet-.
tek başına:⌠260⌡/Kendi kendine, yalnız olarak./ “Romanın sonunda, Ahmet Celâl tek başına
kalır.” (AB-SD)., “Boğaz'da tek başına bir evde oturuyor…” (AHT-H)., “Yıllar yılı tek başına yaşadı Bir gün rasladı bir
kıza Düşündüler, birlikte yürüseler …” (AO-NSBE)., “Zaten eğlence oldu mu, hep tek başına yaparsın.” (ÇA-BAG)., “Ama
Kurtuluş sokağından sahile doğru tek başına gidiyordu işte.” (DÖ-GYKK)., “Bayramlarda bir payton tutar, tek başına
arkaya kurulur, saatlerce dolaşırdı.” (CK-İSDY)., “İnsan tek başına çıkar mı kasabadan?...” (KT-YS)., “Burada bir ermiş
kişi yatar tek başına.” (YK-BE)., “Recai tek başına, sağ yan merdivene yürür. (NFK-ST)., “O uzun yolu taylarla tek başına
geçemezdim.” (YK-KSİ)., “Birinin yardım etmesi gerek. Tek başına beceremezsin.” (AÜ-SG)., “Ama o erken davranmış
sandalını Derenin yukarsına, salkım söğütlerin altına çekmiş, tek başına rakısını yudumluyordur.” (SB-BŞM)., “Senin o
zavallı dediğin adam İtalya'da tek başına soruşturma yürütüyor.” (AÜ-SG)., “Üniformasıyla her gün ekrana çıkarak
cephedeki direnişi kendi alanında sürdürüyor, dev bir propaganda makinesine karşı neredeyse tek başına savaşıyor.” (CD-
SNYB)., “Yiğit, aslan gibi, tüm yürektir İbrahim. Tek başına yola düştü.” (YK-OD)., “Süzülen damlada idamı istenen bir
genç, ranzasına oturmuş, saat gecenin üçünde tek başına satranç oynuyordu.” (ÇA-BAG)., “İkimizi ilgilendiren konularda
neden tek başına karar veriyorsun hep?” (İA-ÖEK)., “…. hulâsa kâinat ve kader dediğimiz büyük gidiş-gelişi oradan tek
başına ve kendi kendine idare ediyordu.” (GY-D)., “Elli sekiz yıldır yenik düşmemişti; yine tek başına, şerefiyle ayakta
kalacaktı. «Evet, hepsi çok güzel,» demekle yetindi.” (Sİ-ÖKS)., “Yılda bir iki kez Flarmoni Orkestrası eşliğinde, kimi kez de
tek başına konserler verirdi.” (CK-İSDY)., “Aşın bir bireycilik içinde, herkes, partnerine el bile sürmeden, hattâ partneri
bile olmadan, tepinip duruyor tek başına.” (MU-BDA).
→ kal-* [38], otur- [27], yaşa- [16], yap-* [11], git-* [8], dolaş- [7], bırak- [4], çık- (-e, -
de, -den) [5], yat-* [5], dur- [4], gel-* [4], yürü- [4], bekle- [3], çalış- [3], geç-* [3], gez- [3], gir-*
(-e) [3], iç- (rakı vb.) [3], sürdür- [3], ye-* (yemek) [3], bak-* [2], becer-* [2], bin-* [2], gönder-*
[2], taşı- [2], yan- (ateş, yıldız) [2], yet-* [2], yudumla- [2]-, yürüt- {idare etmek} [2], ağla-,
başar-, başla-, bırakıl-, biç-, bitir-, bulundur-, cebelleş-*, çağır-*, çevril-* {halledilmek},
çıkart-*, çömel-, devir-, dikil-, dövüş-*, düşünül-, getir- {yetiştirmek}, gezin-, giyin-, kork-*,
kurul-, oturt-*, oyna- (oyun), oynan-* (oyun), öğren-, savaş-, sev-, simgele-, üstlen- (suç),
sürükle- {yönetmek}, veril-, yaz-, yetiştir-*, yönet-, yüklen- {üstesinden gelmek}, yüz-. ║
yola düş- [2], satranç oyna- [2], karar ver-* [4], idare et- [3], gazete çıkar- [2], ayakta kal-* {var
olmak} [2], ağ kur-, ayağa kalk-, çamaşır yıka-, çare ara-, dans et-, devam et-, gece geçir-,
hapis kal-, hasat yap-, iktidara gel-, işleri üstlen-, kalakal-, kendini as-, konser ver-, kumaş
doku- {kendini geliştirmek}, monolog yap-, mutlu ol-*, mücadele et-, namaz kıl-, namaza
dur-, nöbet bekle-, ortaya çık-, seyret-, sigara iç-, taarruza geç-, tütün kır-, vals et-, yılbaşı
geçir-, yol aç-*. ║ çekilip git-. ║ döner gelir, gidip gelir, tepinip dur.
⇒ tek başına kalmak, tek başına oturmak, tek başına yaşamak.
tekdüze:⌠8⌡/2. Değişmeyerek, aynı biçimde tekrar edilerek, bitevi, biteviye./ “Güz sonu
ve kış, Narlık ilçesinde dingin geçer yaşam; daha doğrusu ıssız, tekdüze.” (Sİ-ÖKS)., “Çekiç sesleri, tekdüze, ısrarlı, inatçı,
433