Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

…//⌠1⌡→ dur-.
→ sıram sıram dizilmek.
sırasıyla:⌠33⌡/Sırası gelince, sırasına dikkat ederek, sıra izleyerek./ “Düz-tarih'te, her bir
şey, tahtada, sırasıyla ve sırayla, hiç kurgu yapmadan ve kronolojik olarak anlatılacaktır!” (EA-DY)., “Adana'yla İstanbul
arasındaki yüzlerce istasyonu sırasıyla saydı.” (OA-BBAR)., “Vükelâdan sonra vezir ve müşavirler, rütbelerinin kıdem
sırasıyla aynı şeyi yaptılar.” (HT-M)., “Şiir kitabı yayınında sırasıyla ……….. ve Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın kitapları
yayımlandı.” (ŞY-2000)., “Sırasıyla, Soma'yı, Kırkağac'ı, Harta'ı, Süleymanlı'yı beşer dakika durarak geçtiler, hiç birinde
Manisa'nın durumunu öğrenemediler.” (KT-YS)., “Yukarıdaki sorunuzun başı başka, sonu başka... Sırasıyla cevap vereyim:
"izlenimci bir eleştirmen' olduğumu Eleştiri Günlükleri"ne bakarak söylemeniz yanlış.” (FA-SUYK).
→ anlat- [2], say- [2], yap- [2], yayımlan- [2], ağlat-, anlatıl-, belirlen-, bil-, çevir-, de-,
geç-, gir-, gönder-, görül-, rastla-, sun-, tartışıl-, toplan-, yanıtla-, yaşa-, yazıl-. ║ cevap ver-,
konuşma yap-, göz at-, takip et-, üzerinde durul-, yer al-. ║ konup kalk-, girip çık-.
sırdaşça: Ø
sırt sırta:⌠7⌡/Arka arkaya, sırtları birbirine değecek biçimde {yan yana}./ “Bu sisli
aydınlıkta Meltem ve Aydın, sırt sırta, ayrı yönlere bakarak durmaktalar.” (AA-TO3)., “Sokollu durur, fakat arkasını
dönmez. Sırt sırta kalırlar.” (YK-S)., “Kişi yine sırt sırta oturmuşlardır, zaman gecenin günü karşılayacağı ilk anlardır.”
(CB-BO3). ; //Sürekli olarak.// “Üç gün sırt sırta rüzgâr esse, Tahir de balığa çıkmasa, …..” (SFA-HBSK).
/…/⌠5⌡→ dur-, gel-, kal-, otur-, yat-.
//…//⌠2⌡→ es- (rüzgâr), git-.
→ sırt sırta vermek.
sırtı sıra: Ø
sırtüstü:⌠105⌡/Sırtı yerde olmak üzere./ “Şimdi vişne bahçesinde sırtüstü uzanmıştır nisan, şiir
ezberletir böceklere.” (ŞY-1996)., “Döşünün ortasına bir tekme vurdum. Sırtüstü düştü mindere.” (AÜ-SG)., “Telefonu
kapatıp, sırtüstü döndü: ….” (Aİ-YK)., “Cevdet Bey kendini şezlonga sırtüstü bıraktı, turunçlara ve yıldızlara baktı:
turunçlar yakın, yıldızlar uzaktı.” (NH-MİM4)., “Yere sırtüstü yatırdılar.” (EÖ-GSA)., “Sürükleniyorum sırtüstü Çalılar,
dikenler içinde.” (MA-BAK)., “Bu yayladır düşer yatarım sırtüstü Yayılır dört yanıma sevginin sıcaklığı…” (VŞA).
→ uzan-* [46], düş- [7], dön- [6], yatır- [4], yuvarlan- [3], yüz- [3], devril- [2], düşün- [2],
yıkıl- [2], çevir-, döndür-, gel-, güneşlen-, kal-, sürüklen-, uyu-, uzat-, yatırıl-. ║ kendini at-
[5], kendini bırak- [5], kendini sulara vur- {dalmak}. ║ düşmeye gör-. ║ yalanıp dur-, yatıp
uyu-*. ║ düşer yatarım.
→ sırtüstü yatmak
⇒ sırtüstü uzanmak, sırtüstü düşmek.
sıvama:⌠1⌡/3. Zemini hemen hiç görülmeyecek kadar kaplanmış, örtülmüş veya
takılmış olarak./ “Nitekim Ankara'ya varmazdan iki konak evvel, Çankırı'da böyle olmuştu, İstanbullu hanımın, bir han
402