Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

fırsat çık-, ele geç-, dilinin ucuna gel-, boyun eğ-, bir noktaya gel-, bir kenara itil-, avrat boşa-
*, ayağa kalk-, arkasına takıl-, arkası gel-, akıl et-, ağızdan dökül-, ağzı açıl-. ║ çıktı geldi,
gelip yerleş-, getirip ver-, parlayıp sön-, uzayıp git-. ║ bıraktı gitti.
⇒ kendiliğinden (bir şey) olmak, kendiliğinden ortaya çıkmak.
kendince:⌠38⌡/Kendine göre, kendi bakımından./ “Kendince biçimlemişsin beni ve bu imgeye
uyup uymadığımı anlamaya bile gerek görmüyorsun.” (İA-ÖEK)., “Bana dokunamamanın acısıyla yeryüzünü tüketmeye
çalışır, sonra delice bir istekle yeniden yaratmayı denerdi kendince.” (İA-ÖEK)., “Herkes kendince, bir garip güldü.” (EI-
KA)., “Uzaklarda bir "deli şahıs" penceresindeki buğuya kendince güvercin çizdi parmağıyla.” (AA-AD). “Kendince
eğleniyor, macera yaşıyor, gençliğinin tadını çıkarıyor.” (PK-BCR).
→ biçimle- [2], dene- [2], eğlen- [2], gül- [2], sev- [2], sürdür- [2], açıkla-, bağışla-, bak-,
birleştir-, çalış-, çiz-, çözümle- (mesele), denetle-, düzenle-, göç- {ölmek}, gör-, mırıldan-,
otur-, oyna-, seç-, tasarla-. ║ dile getir- [2], yorum yap- [2], cevap bul-, çare bul-, çekidüzen
ver- (üstüne başına), elde et-, günaha gir-, harman yap-, karar ver-, macera yaşa-, mazeret bul-
, nâm et-, serüvene sür-, tadını çıkar-, tetkik et-
kendinden:Ø
kendi payıma:⌠24⌡/Kendi adıma, bana göre, bana gelince./ “Kendi payıma, romanın iki uç
arasında krizini akutlaştırdığını düşünüyorum.” (B-YU)., “Ben, kendi payıma Garip'in (Garip demek uymuyor burada)
ustalarından çok şey öğrendim.” (CS-GC)., “Kendi payıma, Cumhuriyet hümanistlerinin programma sık sık dönülmesi
gerekeceğine inanıyorum.” (B-YU)., “Ben, kendi payıma hiçbir şiire karşı önyargılı olmadım.” (CS-GC).
→ düşün-* [4], de-, eğlen-, gör-*, güven-*, inan-, kork-*, öğren-, söyle-, üzül-*,
yararlan-, yeğle-, yetin-*. ║ geç anla-, ifade et-, önyargılı ol-*, reddet-*, umudumu yitir-. ║
dövünüp dur-.
kendisince:⌠2⌡/Kendince./ “Kendisince başkasının işitmesini istemediği tehlikeli şeyler söylüyordu.”
(FRA-Ç)., “Kutsal Kitap'ın haram saydığı, her türlü içkiydi şüphesiz ama, Kabak Hafız, kendisince böyle bir tefsiri uygun
buluyordu.” (OK-KT).
→ söyle-. ║ uygun bul-.
kerhen:⌠4⌡/1. Tiksinerek, iğrenerek./ “Ø”. ; /2. İstemeyerek, istemeye istemeye,
günülsüz./ “Süreyya Paşa Çiftliği'nde film çekiyoruz: Muhsin, kerhen merhen, beni de çağırdı; senaryo Nâzim'ın
diyorlar, doğru olabilir, İpekçi'lerle ülfeti malûm!” (Aİ-OKB)., “Ağalar, daha ilk adımda ihtilafa düşmemek için ulemanın
teklifini kerhen kabul ettiler.” (REK-Y)., “Mavi gözlerini bulandıran bir keder, yüzünün o seksen senelik fedakâr, çilekeş ve
namuslu manasına, istemeyerek, zorla gelmiş, insanlarla kerhen ahbap olmuş,…”(SFA-HBSK).
→ çağır-. ║ ahbap ol-, izin ver-, kabul et-.
kesenkes:⌠5⌡/Kesinkes./ “Akşam inmişti kesenkes.” (Sİ-ÖKS). “Gülünç kaçmayacağına kesenkes
güvenebilse, Özledim Süha isimli bir roman bile yazardı.” (Sİ-ÖKS)., “Özellikle de, -bunu kesenkes yazıyorum-, 'İkinci
Yeni'den hiçbir zaman olmamış ya bizden çok yaşlı ya da bizden çok genç şairlerin şiirlerine bakıp.” (EA-DY)., “Hayaller bu
defa kesenkes aklımı başımdan almıştı.” (Sİ-DSG).
302