Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

sallanıyor Yapraklar ağaçlarda …..” (VŞA)., “Hafiften başım dönüyor.” (AÜ-SG)., “‘Her içkinin bir mezesi, bir adabı, bir
de müziği var,’ derken hafiften iç geçiriyoruz..” (OB-EA).
→ titre- (sesi, vücut, ışık vb.) [6], tuttur- (şarkı, türkü vb.) [5], okşa- [3], sallan- [3],
mırıldan- (şarkı vb.) [4], atıştır- (kar) [2], gül- [3], gülümse- [2], kestir- [2], kişne- [2], vurul- (bir
şeye) [2], aç- (radyo), ağar- (gün), ağrı- (mide), başla-, çalış-, debelen-, dikleş-, dokun- (gaza),
dokun-* (bir şeye), eğil-, eleştir-, es- (rüzgâr), geril-, gezindir-, hatırlat-, hırla-, ıslan-, itiş-,
karar-, kert-, kıpırdaş-, kıpırdat- (dudak), kırçıllaş- (sakal), kızar-, koştur-, oyna-, oynaş-,
pembeleş-, sarsıl- (yer), serinle- (hava), seslen-, sev-, sıyrıl- (entari), sor-, tekrarla-, uğulda-
(kulağı), uyuş- (baş), yokla- (elle). ║ başı dön- [5], yüzü kızar-, (ağzını) eğrilt-, (benzi) kızar-,
cilve yap-, eşlik et-, hisset-, iç geçir-, içi çek-, kaş çat-, (kaş) çatıl-, pus bağla-, (rüzgâr) çık-,
(rüzgâr) es-, (şakaklarına) ak vur-, şaplak kondur-, şarkı söyle-, (yağmur) yağ-.
→ hafiften almak.
hafif tertip:⌠2⌡/Şöyle böyle, biraz, aşırılığa kaçmadan./ “Karı koca bakıştılar, gülüştüler,
hafif tertip, birbirlerine göz kırptılar. N'oluyor?” (OK-AY)., “İhtiyar karısı, basma örtü örtü üstüne, bir köşede dişsiz ve
çökük ağzı kımıldayarak efendisinin ibadetine iştirak ediyordu; iki genç ortağı dışarıda, bir taraftan hamur açıyorlar, bir
taraftan hafif tertip kavga ediyorlardı.” (HEA-VK).
→ gülüş-. ║ kavga et-.
hafif yollu:⌠2⌡/2. Üstü kapalı, kısa bir açıklamayla, {az da olsa}./ “Pişmişim, efeliğe
vurdum hafif yollu.” (İA-GKD)., “Ne diye yakalayıp getirdin elin insanlarını?.. Yahu uzun etme, zaten hafif yollu Türkçe
anlıyorlar.” (KK-SE).
→ anla-. ║ efeliğe vur-.
haince:⌠4⌡/2. Hain bir biçimde./ “…..bir akrep girmiştir kapımı kırıp kocaman zehrini savurarak
haince bakar hep bakar yüzlerce küçük hayvan kudurmuştur…..” (ŞY-1996)., “Rüküş kadın haince sürdürdü konuşmasını:
…..” (Sİ-ÖKS).
→ bak-, harca- (birini), pisle- {kötülemek}, sürdür- (konuşmasını).
hakça:⌠7⌡/Adalete uygun bir biçimde, doğrulukla, adilane./ “Dünyanın tüm evliliklerine,
gelir düzeyinde fark yapmadan, hakça dağıtılmış, masrafsız bir nimet vardır: Kan-koca kavgası...” (AB-BBYŞ)., “Deli-oğlan
demiş ki: «Ben gider, kadıyı getiririni Kadı bölüşün parayı hakça.»” (PNB-AGUG)., “Akıl insanlar arasında hakça taksim
edilmiştir.” (GY-D).
→ bölüş-, bölüştür-, çöz-* (mesele), dağıtıl-, saç-, sayıl-. ║ taksim edil-.
hakeza: Ø--
hakikat:⌠5⌡/3. Gerçekten./ “Bak yüzüme, ben Haşmet Bey'den daha yaşlı değil miyim? Hakikat
bakıyorum.” (HEA-AG)., “Yunanlılar hakikat ricat ediyorlar, değil mi Peyami?” (HEA-AG)., “Ve hakikat bu sözler onları
teskin etti.” (HEA-VK)., “Asıl gelişinin sebebini söylerken hakikat dudakları titriyor, gözleri yaşarıyordu.” (HEA-VK).
→ bak-. ║ dudakları titre-, gözleri yaşar-, ricat et-, teskin et-.
247