Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

gerçekte: Ø--
gerçekten: Ø--
gerçi: Ø--
gereğince:⌠24⌡/Gereği gibi, gereğine göre, gerektiği gibi, mucibince./ “Dışardaki
başarılarımızı gereğince kavramıyor, değerlendirmiyoruz gibi geliyor bana...” (AD-Y)., “Romanda kendi çağdaşlarını
(yaşıtlarını desek daha iyi) gereğince izlememiştir.” (CS-ŞDÇ)., “Kendisini bunaltan annesi yerine babasıyla özdeşleşmeye
çalışır, dolayısıyla kadınlık rolünü gereğince benimseyemez.” (EG-İO)., “Devlet işidir, akıl sır ermez ki, gene de ben, biz
Nişancı Veli Ağaya gereğince davranmalıyız, dedi içinden.2 (YK-KSİ)., “Toprak beslemiyor bizi. Gereğince işleniyor mu?2
(GD-TO1)., “Çocuk, ölümün anlamını gereğince algılayamaz.” (EG-İO).
→ algıla-*, anla-*, anlatıl-*, benimse-*, bilin-*, davran-, değerlendir-*, değiş-*,
faydalanıl-*, götür-*, hazırla-*, incelen-*, işlen-*, izle-*, kavra-*, kullan-*, oturtul-*, öğret-*,
somutla-*, uy-*, yanıtla-*, yürütül-*. ║ yanıt ver-*, adım at-*.
gerekli gereksiz:⌠1⌡/Yersiz zamansız./ “Madam Tasula gerekli gereksiz konuşur.” (F-BS).
→ konuş-.
gereksiz: Ø
geri**:⌠650⌡/10. Geriye doğru./ “Birkaçı, sandalyelerini geri çektiler, ayak ayak üstüne attılar.”
(MŞE-MA)., “Ürkerek geri sıçradım.” (EB-BG)., “Yarı yere kadar varmadan tırnakları sökülerek, dizleri bükülerek geri
kayıp düştü.” (TDK-D)., “Ameleler geri fırladılar.” (SA-K/S). ; //Tekrardan, yeniden, yine, tekrar, bir daha.//
“..bir an gözden yittikten sonra dönüp geri geliyor,…” (YK-KSİ)., “Adada üç beş ay Allah'ın verdiği ile semiren, kendine
gelen hayvanları bu kez geri getiriyor, pazara sürüyordu.” (NC-SY)., “Muavin imzalanmış kâğıdı zarftan yırtarak aldı zarfı
geri uzattı.” (ÇA-BAG)., “Bulmadan geri çıkmazlar.” (AS-YA)., “Çobanlar, ağıllarının önünde doğruldular, giden
köpeklerini ünleyip geri çağırdılar.” (NC-SY)., “"Parayı peşin almışlardı, geri istedim."” (AB-BYS)., “Geri gel lütfen.
AYDIN*(Ağır ağır geri gelir, girer, kapıyı kapatır.)” (AA-TO3)., “ÖTEKİLER: Dikkat! (Üçü de geri fırlarlar.)” (AA-TO3).,
“Onunla karşılaşmamak için hemen geri kaçtı.” (AN-AZDE).
düş-.
10.⌠28⌡→ çek- [17], at- [2], it- [2], bak-, çık-, fırla-, fırlat-, sıçra-, tep- (silah). ║ kayıp
//…//⌠72⌡→ gel-* [26], getir- [10], uzat- [7], götür- [4], kaç- [4], iste- [3], çağır- [2],
indir- [2], tak- [2], yolla- [2], çek-, çık-*, çök-, fırla-, in-, otur-, sal-, sar-, sat-, sok-.
→ geri almak, geri basmak, geri çekilmek, geri dönmek, geri durmak, geri gitmek,
geri göndermek, geri kalmak, (bir iş yapmaktan veya birinden) geri kalmamak, geri
komamak, geri saymak, (bir şeyi) geri vermek.
⇒ geri çekmek, geri gelmek, geri getirmek.
geriden geriye:⌠2⌡/1. Gizlice, sinsice./ “Konuşmaları şen ezgiler, sesler, geriden geriye izler.” (GA-
TO). ; /2. Uzaktan, yakın bir ilgi göstermeyerek./ “Topal'ı geriden geriye görüyor....” (OK-KT).
226