Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

erken:⌠121⌡/1. vaktinden önce, alışılan zamandan önce, er, geç karşıtı./ “Adam eski sınıf
arkadaşıyla buluşacağı otelin barına kasten erken gelmişti.” (ÇA-BAG)., “Beni merak etme. erken uyuyorum.” (GD-
ADM)., “Akşamları erken yatıyorum.” (GD-ADM)., “ANNE : Hayır, onu biliyorum... erken dönecekti de. (Komşu'ya.)
Nasılsınız?” (AMD-O)., “Zihinsel gerileme uzun ömürlülükle ters orantılı görünmektedir; daha az parlak olanlar erken
ölürler, …” (BO-GP)., “Kendisi erken davranmış.” (İA-ÖEK)., “Kadın namazını erken bitirmişti.” (OK-KT). ; /2.
Sabahın ilk saatlerinde./ “Bekir o gece uyuyamadı, erken kalktı, giyindi.” (CD-Oİ)., “Ertesi gün sabahleyin
eniştesiyle matbaada görüşmek istiyordu. Erken çıktı.” (HZU-MvS)., “Bu karıkocaların, babaoğulların, amcayeğenlerin
sesleri çıkmaz, sabahları erken giderlerdi.” (YA-AO)., “İzin alır gelirsem, Güleceksin seyincinden, Sabahları erken
kalkacağız Sobamızı yakacağız,..” (CK-BŞ)., “Perşembe sabahı erken uyandım, İşime karışmasınlar canım efendim.” (ME-
TŞ).
1.⌠81⌡→ gel-* [12], yat- [9], dön- [8], öl- [4], başla- [2], bitir- [2], davran- [2], evlen-*
[2], geliş- [2], kapan- [2], uyu- [2], anla-, ayrıl-, bit-, boşat-, büyü-, çekil-, doğur-, döv-, em-,
git-, giyin-, haberlen-, ihtiyarla-, in-, karşılaş-, konuş-*, ol-, öğret-, sal-, serpil-, sevin-,
uzmanlaş-, var-, yak-, yorul-. ║ çöllere düş- [2], karşısına çık-, serinlik çök-, sokağa çık-,
(yağmur) bastır-, (yemek) ye-, (yemek) yen-.
2.⌠40⌡→ kalk- [20], uyan-* [11], çık- [3], gel- [2], git- [2], kalkıl-, yat-.
⇒ erken kalkmak (uyanmak), erken gelmek, erken yatmak.
erkence:⌠7⌡/Oldukça erken./ “Peki, anneciğim, bu akşam da öyle yapalım, ben dışarıda hiç içmeden
erkence buraya gelirim, müsaade edersen Nazlı'yı da çağırırız, Etem, Nazlı, ben üçümüz bizim havuz başında bir âlem
yaparız!” (OCK-Ç)., “Belki şimdi gezmeye bile çıkmıştır... erkence dönsek belki yolda görürdük.” (RNGBKD)., “Herhal
Bekçibaşı acımış, «Şuraya kıvrılsın da, yarın erkence defolsun!» diyerek içeriye almış...” (KT-Gİ).
→ gel- [4], dön-. ║ defol-, sıra gel-.
⇒ erkence gelmek.
erkenden:⌠341⌡/Erken olarak çok erken./ “Durup dururken yoksa ne diye erkenden kalkıyorum
ben” (ŞY-2000)., “Babam sabah erkenden saraya gitmişti, inşallah kötü bir şey yoktur...” (AA-İGA). “Necdet Atak,
sabahları çok erkenden okula gelir, dersliğinden çıkmaz, öğrencilerini teker teker ya da gruplar halinde, alır ders yapardı.”
(CK-İSDY)., “O gecenin sabahında Nuran erkenden Emirgan'a geldi.” (AHT-H)., “Aylin eve geldikten sonra kendisini iyi
hissetmediğini söyleyerek erkenden yatmıştı.” (AK-AA)., “Nuran'ın geleceği sabahlar erkenden uyanırdı.” (AHT-H).,
“Güneşin kızgın sıcağından korunmak için, bu gezilere erkenden başlanıyordu.” (GD-AK)., “Ertesi sabah erkenden çıktı
evden, Karaköy'e indi.” (AA-YÖT)., “Müjgân'ın babası o sabah, her günkü gibi erkenden uyanmış, giyinmiş hazırlanmıştı.”
(SK-D)., “Çağırdıkları gün erkenden kalkıp yola çıktık.” (BŞ-DKO)., “Bir gece önceden uykusuz olduğum için erkenden
yatağa girdim.” (AN-AZDE)., “Sabahları erkenden sokağa çıkıyor, günü kendi kendine kırlarda gezmekle, yahut kahvelerde
oturmakla geçiyordu.” (RNG-YD)., “Pazar günleri bile sabah erkenden kalkar, işe giderdi.” (DC-BSKY).
→ kalk- [47], git- [42], gel- [37], yat- [31], uyan- [17], çık- (-e, -den) [13], dön- [5], gör-
[5], başla- [4], bit- [4], in- (kasaba, şehir, rıhtım vb.) [4], buluş- [3], damla- [3], götür- [3], koş-
{gitmek} [3], uyu- [3], bekle- [2], çağır- [2], fırla- (-den) [2], giyin- [2], gönder- [2], hazırlan- [2],
kaç- [2], kaldır- [2], kavuş- [2], öl- [2], toplan- [2], uğra- [2], ulaş- [2], uyandır- [2], var- [2],
207