Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

enikonu:⌠41⌡/İyiden iyiye, iyice, oldukça./ “Başmühendis de yetişmiş, kimseye göstermemek
istiyormuş gibi yapıp, parayı eline sıkıştırırken enikonu bağırmıştı: Yaşşa Musa Çavuş!” (KT-Gİ)., “Kalktı, iki büklüm
birkaç adım attı. Enikonu topallıyordu.” (KT-YS). Berna, enikonu giyinmişti: yine lacivert ve nefti; yine tweed ve shetland!
(Aİ-YK)., “Herif golf pantalon, gömlek (montgomeri), kaim bot (çörçil) giyilmesini ileri sürmüş, kafaya da, mantarlı
kolonyeller geçirilmesinde enikonu direnmişti.” (KT-Gİ)., “Polisi göremeyince enikonu telâşlandı. «Karakola mı gitti?
Cemil'i yüzerken görüp beğenmiş, enikonu baştan çıkarmıştı.” (KT-YS)., “Ülkede hâlâ bir buçuk iki liraya, enikonu karın
doyurulabiliyor; 'ambalaj masrafları hariç, fabrikada şekerin toptan fiyatı, kristal şeker için 480, küp şeker için 500 kuruş'
ne demek?” (Aİ-OKB).
→ bağır- [2], topalla- [2], belirsizleş-, çarpıl-, çıkış-, diren-, giyin-, kevserleş-, kuşatıl-,
neşelen-, saçmala-, salla-, sapıt-, sevin-, soğu- (ortalık), soruşturul-, sünepeleş-, telâşlan-,
tiksin-, yaşlan-, yazıl-. ║ aklına düş-, başı ağırlaş-, baştan çıkar-, biçim al-, (durum) açıklığa
kavuş-, düzen ver-, görüş alanı daral-, (gün) ağar-, (hava) serinle-, içkici ol-, ihtiyaç görül-,
karın doyurul-, karşılık ver-, musiki ol-, mutluluk duy-, öne çık-, silik kal-, tehdit et-, yabancı
ol-, yorgun düş-.
eninde sonunda:⌠40⌡/Önünde sonunda./ “Ama kelimeler eninde sonunda gerçeğin en ufak
parçaları oluyor, unutmamalı.” (CS-GC)., “Her arayış bir şey bulmak içindir: eninde sonunda aranan bulunur, söz gelişi
bu bir aşk da olabilir, milyonda, milyarda bir.” (OA-KO). “Hem böyle ileri geri konuşursanız eninde sonunda başınız bir
gün belaya girer, demek geliyor, ama korkumdan sesimi çıkaramıyordum.” (DC-Yİİ)., “Her halde bir çaresini bulmalı,
eninde sonunda güzel faydalıya kavuşmalı.” (BRE-DKD)., “Ama eninde sonunda, Gözünü toprak doyurdu.” (ME-TŞ).
→ ol-* [5], bul- [2], bit-, bitiş-, bulun-, dön-, etkile-, geç-, getir-, git-, işle-, kalıklaş-,
kavuş-, paslan-, sez-, söylet-, sürükle-, temizle-, yap-. ║ başına yıkıl- [2], aynı kapıya çık-, başı
belaya gir-, çağın gerisinde bırak-, gözünü toprak doyur-, hainlik et-, harap et-, hesap sor-,
ıslah ol-, kendini göster-, mecbur kal-, sahne ol-, talip ol-, yerini bul-. ║ çürüyüp git-.
⇒ (bir şey) eninde sonunda olmak.
enine boyuna:⌠30⌡/2. Çok ince ayrıntıları ile, eksiksizce, enikonu./ “Sabit Bey bir zaman
bu çeşit teklifleri kafasında gezdirdi, enine boyuna inceledi ya, sonuca bir türlü ulaşamıyordu.” (GY-H2)., “Kahvaltıda
enine boyuna Hayriye'yi konuştuk.” (EI-KA). “Bunları enine boyuna sanıyorum hesapladı Nâzım.” (RE-G)., “Bu Özel
Bölümlerde sırasıyla Tarık Günersel, Halit Asım, Salâh Birsel, Orhan Alkaya ve Haydar Ergülen'in şiiri, söyleşiler, yazılar
ve şiir örnekleriyle enine boyuna tartışıldı.” (ŞY-1996)., “Masallar dünyasında çalışacak, hikâye ve roman tarihimizi enine
boyuna yerli yerine koyacak, Sait Faik ve Kemal Tahir monografilerini yazacaktı.” (BN-DY1).
→ incele- [3], hesapla- [2], konuş- [2], tartışıl- [2], anlat-, araştır-, arşınla- (düşünce),
donat-, düşün-, eleştir-, görüş-, gözetle-, incelen-, oku-*, sergilen-, tartış-, yaz-. ║ çare ara-,
çare düşün-, gün ışığına çıkar-, işi uzat-, sarhoş et-, seyret-, yerli yerine koy-. ║ düşünülüp
taşınıl-.
⇒ (bir şeyi) enine boyuna incelemek.
203