Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

→ gör-* [3], yet-* [3], yetin-* [3], başar- [2], de- [2], ol-* [2], algıla-*, anla-*, bak-,
bekle-, bil-*, dolaş-, duyul-, duyumsa-, düşün-, düşünül-*, engellen-, gerek-*, gözlemle-*,
gül-, hatırla-*, homurdan-, kaçın-, karıştır- (dergi), önlen- (sorun), soğu-, sorul-, söyle-, suçla-
, şaşır-, tut-* (fidan), tüketil- (tutku), unut-, uyu-, uyuş-*, ürküt-, üstlen-, üzül-, yansıt-, yap-,
yeğle-, yürü-, zorla-. ║ fark et- [2], kabul et- [2], yenik düş- [2], acı duy-, aklına gel-*,
anlamsız bul-, anlayışlı davran-, aylık al-*, baskın çık-, beğen-*, beraberinde götür-, bir şey
de-*, birbirine benze-*, birbiriyle anlaş-*, birincilik al-, bitkin düş-, boşa çık-, çarpıcı gel-,
denetlemeye kalk-, dile getir-, düş kırıklığına uğra-, egemenlik sürdür-, el altından yap-, eli
boş dön-, fark edil-*, farkında olun-*, gönlü elver-*, gösterişe kaç-, güç kullan-, güçlük çek-,
ikincilik al-, ilgi duy-, iş getir-, işleri tamamla-*, izin ver-*, kendini tut-*, ne yapacağını bil-*,
olanaksız ol-, peşine takıl-, pişmanlık duy-, sorumluluk altında ezil-, şükret-, tehlikeye düşür-,
vakit bul-*, yarım kal-, yasa işle-, yokuş in-, zaman bul-*.
çoğun:⌠10⌡/Çok kez, sık sık, ekseriya./ “Çoğun karşıtlarla oynamaktan ayırt edemeyiz düşünmeyi.”
(NU-DG)., “Çoğun savsaklıyorum da... Sorular, sözde yanıtlar sıralanıyordu ekranda; sormadığım halde.” (VB-SvB).,
“Birkaç sözcük bile yeter çoğun ona.” (İB-L)., “Ne var ki, çoğun doğru çıkar sezgileri.” (EB-BG)., “Döneğin kendisi bile
çoğun tiksinir kendinden.” (NU-DG).
→ savsakla-, sev-*, tiksin-, unut-, vurgula-, yanılt-, yet-. ║ ayırt et-, doğru çık-, göz
önünde bulundur-.
çoğunlukla:⌠32⌡/1. Çoğunluğa dayanılarak./ “Lübnan Parlementosunun mevcut (1972 yılından
beri seçim yapılmamıştı.) 70 üyesinden 62'si (31'i Müslüman, 3l’i de Hıristiyandı.), bu planı müzakere etmek için Taifde 30
Eylül 1989 günü toplandılar ve ‘Taif Anlaşması’ denen bu planı çoğunlukla kabul ettiler.” (FA-YST)., “Her tarafta kurduğu
teşkilatıyla birdenbire siyasi hayatın sathına çıkan cemiyet, bütün ülkeye kök salmış durumundan faydalanarak Meşrutiyet'in
ilk genel seçimlerini (1908) ezici bir çoğunlukla kazanmıştır.” (TT-İMSHB). ; /2. Genellikle./ “Ağzının doluluğunu
umursamadığından dediklerini çoğunlukla anlamaz Cennet.” (F-BS)., “Orada gözler karşılaşınca, çoğunlukla gülümserdi
kızlar.” (DÖ-GYKK)., “Ancak, bu şekil de hırsını gideren anne-baba çoğunlukla yaptığından pişman olur, utanır, suçluluk
duygularına kapılır.” (LN-BD).
1.⌠2⌡→ kazan-. ║ kabul et-.
2.⌠30⌡→ anla-* [2], git- [2], benze-, çalış-, düşün-, gel-, gerektir-, gül-*, gülümse-,
kal-*, oku-, tanı-*, utan-, yanılt-*, zorlan-. ║ acı çek-, başını belaya sok-, bilincine var-*,
birbirini dinle-*, birbirini kıskan-, çay iç-, evinde kal-, haklı ol-, hep bir ağızdan konuş-,
ikisinin arasında kal-, kendine pay çıkar-, konu edin-, pişman ol-, suçlu bul-, suçluluk
duygusuna kapıl-, tarafsız kal-*, (yanına) otur-.
çok**:⌠1118⌡/2. Aşırı bir biçimde./ “‘İsa'yı çok seviyorum.’ (Sİ-DSG)., “Anlattıklarında yaşamış
olmanın verdiği bir canlılık vardı. çok kazanmış, çok görmüş, çok eğlenmiş, çok acı çekmişti.” (AHT-H)., “Annem çok
üzülüyor.” (Sİ-DSG)., “Bunu çok istiyordu.” (AHT-H)., “ÇOCUK :çok istemiyordunuz öyleyse?” (AA-TO3)., “İlk önce çok
171