Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

kapatıp çekilmişler..." Meyyale Hanım gözyaşları içinde, hıçkıra hıçkıra Hasan Bey'in anlattıklarını dinliyor ve zaman zaman
çılgınca haykırıyordu.” (HT-M)., “Davetleri kaçırmıyorlar, evlerinde balo veriyorlar, karnaval döneminde çılgınca
eğleniyorlar. Ayrıca kendi hesabına sık sık o dönemde akademi diye anılan konserler veriyor çılgınca alkış topluyordu.”
(NN-DM).
→ alkışla- [6], sev- [4], alkışlan- [2], eğlen- [2], gül- [2], koş- [2], çal- (müzik), debelen-,
gel-, haykır-, iste-, kulaçla-, oyna-, öp-, özle-, sus-. ║ tezahürat yap-, yok et-, emir ver-, canını
yak-, at koştur-, alkış tut-, alkış topla-, nefret et-. ║ haykırır durur.
⇒ çılgınca alkışlamak, çılgınca sevmek.
çılgıncasına:⌠4⌡/Çılgınca./ “Çılgıncasına eriyor kemanlar.” (Sİ-ÖKS)., “Birbirlerine çılgıncasına
sarıldılar.” (HT-GF)., Çılgıncasına çalıyordu kemanlar. (Sİ-ÖKS).
→ çal- (keman), devin-, eri- (keman), sarıl-.
çın çın:⌠6⌡/Metal eşyaya vurulduğunda çıkan ses benzeyen bir ses çıkararak./
“Anlatmasına lüzum yoktu. Dışarda kadın müthiş bir sinir buhranına tutulmuş, mahalleyi çın çın öttürüyordu:Haksızlar,
adaletsizler, fakir fukara düşmanları!!!” (OK-KT)., “... Hatta, avlu çın çın çınladı (HAT-KHK)., “Kayseri bez fabrikalarına
gelip Loradan beyaz patiska veya renkli basma halinde çıkışını gösteren millî aktüalite filmleri, sinema sallerini alkış ve
sevinç çığlıklarıyla çın çın çınlatıyordu. Milleti destanının ilk sayfasını kapadı.” (YKK-KK).
→ öttür- [4], çınla-, çınlat-,
→ çın çın inletmek, çın çın ötmek.
⇒ çın çın öttürmek.
çıngır çıngır: Ø
çınsabah: Ø
çıpıl çıpıl: Ø
çır çır:⌠1⌡/Çırpınmak fiili ile birlikte ne yapacağını şaşırmak bir durumda çok üzüntü
ve telaş anlatır./ “Ø”. ; //Çabuk bir biçimde.// “…zaman yer'dir yer de zaman yer devirse zaman lale zaman
nezlesi oldum çır çır gidiyor ömrüm…” (MÜ-KGD).
/…/ ⌠-⌡→ Ø
//…// ⌠1⌡→ git- (ömür).
çırılçıplak:⌠115⌡/2. mec. Çok açık ve yalın bir durumda./ “Onun bir ailesi, bir serveti, bir
geçmişi, hatta bir ismi bile yoktu; hayatın içinde aşkıyla çırılçıplak duruyor, hiçbir istekte bulunmuyor, hiçbir şey umma
cesaretini bile gösteremiyordu.” (AA-İGA)., “Duygularını apaçık, -yaşadıkları coğrafya gibi çırılçıplak söylemişlerdir.”
(SA-KKK)., “Kızılderililerin çok etkileyici bir kültürleri olduğunu söyleyen Paula DiPerna, kitabında, ilk karşılaşma anını
Bayan Kolomb'un gözünden şöyle anlatıyor:"Bugüne kadar hiç kimse, Amiral bile karşımda çırılçıplak dikilmemişti.” (SA-
KKK). ; //Çıplak bir biçimde, çıplak olarak.// “Ömer bir anda bu genç Çerkez kızını çırılçıplak soydu.” (HT-M).,
“Güldüler. ‘Yani çırılçıplak soyun!’ Mahcup bir ifadeyle gülümsedi... Birgün hiç beklemediği bir olay başına
geldi:‘Karılarını buraya getirip çırılçıplak soyarız’ tehdidini duyunca, önce umursamadı.” (SY-BECO)., “Yerli dokuma
pantolonum, Bodrum bezi gömleğim yandı. çırılçıplak kaldım.” (NM-TÖ2)., “Sanki hamamda çırılçıplak yatıyorum da, ılık
169