Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

üyalardan uyanıl-, saat geç-, sabah ol-, samimi ol-, sarhoş et-, satın alın-, sermayeyi kediye
yüklet-, sofra kur-, sonu gel-, sonuç alın-, söz ver-, sözü kapat-*, tamir edil-, tehyiç et-,
televizyonu aç-, temayüz et-, tepki göster-, uyum sağla-, üstünü başını silkele-, üstünü çıkar-,
vazgeçir-, yakayı ele ver-, yanıt ver-, yolları ayrıl-, yorgunluğa geç-, yüreği hopla-, yüzgöz ol-
, zail ol-, zengin et-. ║ olup bit- [2], akıp geç- (zaman), al gel, defol, eğilip kalk-, gidip gel-,
içip bitir-*, kaybolup git-, ölür gider, serpilip geliş-, uçar gider, yanıp sön-.
→ çabuk olmak.
⇒ çabuk gelmek, çabuk unutmak, çabuk vazgeçmek, çavuk geçmek (zaman vb.)
çabukça:⌠5⌡/Çabucak./ “Devlet kapısına gelmiş bir işin olacağı yahut olmayacağı, bir oda içinde,
çabukça anlaşılıyor; biraz yanlış bile olsa, iş birikintisi, gönül üzüntüsü olmuyordu.” (MŞE-MA)., “Çabukça harekete
geçer, kargaşalığı bastırır, devlet otoritesini yerleştirir.” (FRA-Ç)., “Hareketimizin sebeplerini kendimiz bile çabukça
gözden kaybederiz.” (AHT-H).
→ anlaşıl-, öde-, gözden kaybet-, hareket et-, harekete geç-
çaçaronca: Ø
çağanak: Ø
çağıl çağıl:⌠2⌡/Çağıldayarak./ “Bir rüzgâr onu kaldırıp kaldırıp yere çarpıyor, bir nehir, içinde çağıl
çağıl akıyor.” (AK-AA)., “Kanım coştu çağıl çağıl akıyor Yâr sevdası sardı beni yakıyor.” (FB-ID).
→ ak- [2].
⇒ çağıl çağıl akmak.
çakıl çukul: Ø
çakır çukur: Ø
çakmak çakmak:⌠11⌡/Parlar durumda, alev alev./ “(Tahta ilişir. Gözleri çakmak çakmak
olmuştur.)” (OA-YDBYKL)., “Gözleri çakmak çakmak ona bakardı.” (GY-H2)., “Gece çakmak çakmak aydınlanıyordu.”
(YK-M1)., “Neden ezdin bu hayvanı, söyle! Sabri, ağır, yaralı başı göğsünde, gözleri çakmak çakmak titriyor, sesler gitgide
vahşileşiyordu:- Söyle, niçin dövdün hayvanı? Niçin? Söyle!” (CD-Oİ).
yan- (gözleri).
→ ol- (gözleri) [5], bak- (gözleri) [2], aydınlan- (gece), parla- (gözleri), titre- (gözleri),
⇒ (gözleri) çakmak çakmak olmak (bakmak).
çaktırmadan:⌠61⌡/Elli etmeden, gizlice, sezdirmeden./ “Kadın, ayağında rugan çizmeler,
sırtında yakası açık ipek gömlek, bir kalkıp bir oturarak, hayvanı koşturuyor, bir yandan da "beni görüyorlar mı" diye
çaktırmadan etrafına bakmıyordu.” (HT-KSA)., “Evlerde konuşulanı çaktırmadan dinler.” (FB-T)., “Benim Etem'le olan
maceramı iyice dinledikten sonra, Çaktırmadan -dedi-, herifle barış, kendisi ile yeniden dost ol; sonra bir gece onu buraya,
meyha neye davet et...” (OCK-Ç)., “Galiba çaktırmadan yaşlılığın övgüsünü yapıyoruz burada. (CS-GC)., Toplum polisi
şöyle, yan gözle çaktırmadan etrafa bakıyordu arada.” NE-GT).
163