Prof. Dr. Mehmet ÖZMEN - Çukurova Üniversitesi

kapıları kapat- {ilişkiyi kesmek}, karşı çık-, kaybet-, önlem al-, plan yap-*, reddet-, tedirgin
ol-, yüreği burkul-. ║ girip çık-.
→ baştan kalmış (veya kalma).
⇒ baştan almak, baştan başlamak, baştan anlatmak (söylemek).
baştan aşağı:⌠48⌡/Hepsi, bütünü, bir uçtan öbür uca kadar./ “Dükkanı, rafları, masaları
üçüncü seferdir, gene baştan aşağı dolaştı.” (YK-KSİ)., “Saka kuşu, kafesiyle yazlık yeri olan bahçe duvarındaki çengeline
asılı, hemen her yaz ufacık kameriye filizi yağlı boya ile baştan aşağı boyanırdı.” (GY-H1)., “Annesi, beyaz başörtüsü ve
gittikçe derinleşen çizgileriyle karşıladı onu; önce baştan aşağı, bir yarası, bir hastalığı, bir aksaklığı var mı anlamak ister
gibi süzdü.” (AA-İGA).
→ süz- {bakmak} [9], boyan-, dolaş- [3], donan- [2], anlat-, boğ-, bozul-, bürün-, çarp-,
çiçeklen-, değiş-, dökül-, döşe-, gez-, göm-, örtül-, örtün-, örül-, parçala-, sars-, tak-, temizle-,
temizlen-, titre-, yan-, yık-, yırtıl-, yürü-. ║ bahset-, badana edil-, gazap kesil-, ipiltiye kes-,
muhalif ol-, talan et-. ║ sildi süpürdü.
⇒ baştan aşağı süzmek.
baştan başa:⌠78⌡/1. Tamamen, bütünüyle, hepsi bir arada./ “Ev eşyası, hemen baştan başa
değişiyordu.” (RNG-YD)., “Ankara baştan başa bayraklarla süslendi.” (SB-HAY)., “Bir âlem kurulur gibi yeniden
Baştanbaşa hayâl, düşünce, rüya, Billur bir kadehe benziyordun sen” (AHT-BŞ). ; /2. Başından sonuna kadar, bir
uçtan öbür uca./ “Gazeteci olarak, Anadolu'yu baştanbaşa, birkaç yol dolaştım.” (GY-R)., “Soldan sağa, baştanbaşa,
Brezilya renkli bir papağan geçer.” (EA-MR)., “Ev eşyası, hemen baştan başa değişiyordu.” (RNG-YD)., “Yürü güzel yol,
uzun yol Yurdumuzu baştan başa dolan!” (VŞA).
1.⌠51⌡→ değiş- [3], süslen- [3], döşen- [2], ayaklan- [2], benze- [2], donat- [2], örtül-
[2], yan- [2], yıkıl- [2], akla-, arat-, aydınlatıl-, boya-, boyan-, bürün-, dol- (veveylayla), öğren-,
ört-, tarat-, titre-, yaşa-, yıkan-, zehirle-, ║ (kanı alkol) kesil-, ateş sar-, ateşe ver-, badana et-,
beton dök-, egemen ol-, ele geç-, gam kapla-, kılıçtan geçir-, mizah kesil-, (öfke) kesil-, tahrif
et-.
2.⌠27⌡→ geç- [4], dolaş- [3], anlat- [2], dolan- [2], açıklan-, bakıl-, donan-, düşün-, kes-
, kesil-, kurul-, oku-, yırt-, yürü-. ║ hikâye düz-, katet-, mamur et-, mesrur görün-, mesut et-.
baştan savma:⌠9⌡/2. Gelişi güzel./ “Herşeyi baştan savma yapıyorsunuz.” (AN-AZDE)., “Karısı
Seval Hanım:«Nasılım, baksana bey?» deyince, Şaban Bey, omzu üzerinden gözlerini kısarak baştan savma baktı. İyi...”
(KT-Gİ)., “Öğle yemeğini ilk kez ça buk, baştan savma yedik.” (F-PY).
yemek ye-.
2. ⌠9⌡→ yap- [2], bak-, kaşağıla-, yapıl- (bir şey). ║ salık ver-, selâm al-, yanıt ver-,
baştan sona:⌠46⌡/Daima, her zaman, {başlangıcından sonuna değin}./ “Bana baştan
sona anlatsana, kim kimdir?” (AK-AA)., “Eskiden okurlar, gazeteleri baştan sona okurlardı.” (DC-BSKY)., “Operayı
baştan sona içime sindire sindire zevkle dinledim.” (NN-DM)., “Ben de ordumuzu baştan sona gözden geçirdim.” (HT-GF).
98