ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

1. GİRİŞ Yasin Emre KİTİŞ
bulunmaktadır. Toplam meyve ihracatımızın % 78’ini turunçgil meyveleri
karşılamaktadır (Kaygısız ve Aybak, 2000). Son 10 yılın turunçgil dış satımı
değerlerine bakıldığında, ülkemizin % 85.8’lik ihracat artışı ile % 13.9 olan dünya
ihracat artışının çok üstünde olduğu görülmektedir (Kaşka ve ark., 2005). Bütün bu
değerler, turunçgil yetiştiriciliğinin ülkemiz ve bölgemiz için çok büyük bir öneme
sahip olduğunu göstermektedir.
Turunçgil üretimindeki artışla beraber, tarımsal açıdan çözülmesi gereken
problemler de artmış ve artmaktadır. Tarım alanlarını genişletmenin zor olduğu
günümüz koşullarında birim alandan daha fazla ürün almak, kaliteyi ve verimi
yükseltmek hızla artan dünya nüfusunun beslenmesi açısından önem taşımaktadır.
Bu nedenle bitki yetiştirmenin en önemli unsurlarından biri olan tarımsal mücadele
kapsamı içerisinde ürünlerde sorun olan hastalık, böcek, yabancı otlar ve benzeri
zararlı gruplarının saptanması ve uygun mücadele yöntemleri ile bunların kontrol
altına alınması gerekmektedir. İklim koşulları ve toprak yapısı itibariyle turunçgil
tarımına son derece elverişli olan Çukurova Bölgesi’nde ki yaygın turunçgil tarımına
paralel olarak hastalık, zararlı ve yabancı otlarda da bir artış ve çeşitlilik söz
konusudur. Ülkemizde turunçgil yetiştiriciliğini olumsuz yönde etkileyebilecek 34
hastalık, 90 böcek, 16 nematod ve 155 adet yabancı ot türü saptanmıştır (Uygun ve
ark., 2001). Tüm bu zararlı grupları içerisinde yabancı otlar ayrı bir öneme sahiptir.
Çünkü yabancı otlar, kültür bitkileri ile su, besin maddesi ve ışık gibi faktörler
açısından rekabete girerek verim ve kaliteyi doğrudan etkilerken, kültür bitkilerinde
zararlı hastalık, böcek ve benzeri etmenlere konukçuluk etmek suretiyle dolaylı
olarak zararlı olmaktadır. Bölgemizde yapılan çalışmalar göstermektedir ki yabancı
otların turunçgil bahçelerinde kapladığı alan tüm yabancı ot mücadelesine rağmen %
49’a varan bir değere ulaşmaktadır (Uygur, 1985). Ayrıca bölgemizde önemli
salgınlar yapan ve birçok turunçgil bahçesinin sökülmesine neden olan
Yediverenleşme (Stubborn) hastalığının etmeni olan Spiroplasma citri’nin, turunçgil
alanlarının problem yabancı otlarından olan geliç (Sorghum halepense (L.) Pers.)
tarafından taşındığı tespit edilmiştir (Uygur, 1991). Bu sonuçlar bize göstermektedir
ki Çukurova Bölgesi turunçgil alanlarının en önemli zararlısı yabancı otlardır.
2