YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

1. GİRİŞ Savaş Fuat TURAN
1.GİRİŞ
İnsanın günlük vazgeçilmez ihtiyaçlarının başında sağlıklı, dengeli ve kaliteli
beslenme gelir. Bu tip beslenmede etin önemli bir yeri vardır. Et, hayvansal gıdalar
içerisinde üretiminin kolay olması, lezzeti, yüksek biyolojik değeri, doyuruculuğu,
içerdiği B kompleks vitaminleri, çeşitli mineral maddeleri, esansiyel amino asitleri
gibi besin öğelerini yeterli ve dengeli oranda barındırması nedeniyle insan
beslenmesinde temel gıda maddesi olma özelliğini taşımaktadır. (Gökalp ve ark.,
1994; İnal, 1992; Başkaya ve ark., 2004).
Dünya nüfusu hızla artmasına rağmen özellikle ülkemizde sağlıklı bir şekilde
yetiştirilen kesim hayvanlarının azalması hayvansal kökenli protein yetersizliğine
neden olmaktadır. Buna bağlı olarak da et ve et ürünleri yüksek fiyatlarla
satılmaktadır. Toplum içerisinde bireylerin gelir düzeylerindeki artış veya azalışlar
ete olan talepte farklılıkların çıkmasına yol açabilmektedir. İnsanların gelir düzeyleri
yükseldikçe, yüksek kaliteli etlere talep artmakta, gelir düzeyleri azaldıkça da, düşük
kaliteli etlere yönelmektedirler (Göğüş,1985; Gürsoy, 1991).
Ülkemizde gelir düzeyinin düşük olmasından dolayı kalitesi düşük ve ucuz
etlere olan talep artmakta ve bu da sakıncalara neden olmaktadır. Bazı kişi veya
kuruluşlar bu durumu fırsat bilerek daha fazla rant elde etmek amacıyla insan
sağlığını, kültür, etik ve inanç değerlerini hiçe sayarak çok ucuza ve genellikle
sağlıksız koşullarda ürettikleri toplumun tüketmediği hayvan etlerini ya doğrudan ya
da et ürünlerine karıştırmak suretiyle dolaylı olarak satışa sunmaktadırlar.
Kaçak kesimlerde elde edilen at ve eşek etlerinin halk kesimleri tarafından
tüketilmesi sağlık açısından sakıncalı durumların ortaya çıkmasına neden
olabilmektedir. Et tüketimi yoluyla Taenia solium, Taenia saginata, Trichinella
spiralis ve sarkosporidi gibi parazitlerin insanlara geçmeleri söz konusu
olabilmektedir (Arslan, 2002).
Bu gibi et veya et ürünleri tüketime sunularak toplumun tüketmediği hayvan
etleri kaliteli ve eti yaygın olarak tüketilen hayvan etleri adı altında satıldığında, din
ve etik düşünceler esas alınmaksızın tüketiciler aldatılmaktadır. Bunun sonucunda
bazı etler insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olmakta ve sağlık yönünden risk
1