ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK ...

168
Güllüce’de geçen bir diğer roman olan Güllüceyi Sel Aldı’da ise köyün
kahveleri mekân ögesi olarak işlevsel bir biçimde kullanılmıştır. Romanın hemen
başında Memiş Kahya’nın kasabada kaymakamlığın açılmasını beklemek için girdiği
kahve, romandaki aksiyonun ilk konuşulduğu mekân olur. Bu bölümde kahveyle ilgili
bir ayrıntı verilmezken kahvedekiler ve Memiş Kahya, Güllüce’de yapılacak seçimleri
konuşurlar.
Güllüce Köyü’nde Mustafa’nın Kahvesi bir seçim meydanı işlevi görür. Taraflar
toplantılarını burada yaparlar. Köylüler seçim hakkında burada konuşurlar. Hatta seçim
kavgası bile Mustafa’nın Kahvesi’nde olur. Yazar, köyde yapılan bir seçimle ilgili
olarak köylülerin en önemli buluşma mekânı olan kahveyi işlevsel olarak kullanmıştır.
Romanda, Mustafa’nın Kahvesi ile ilgili bir tasvir ya da ayrıntı yoktur. Kahvede
yaşanan olaylar, insanlar ve konuşulanlar ön plandadır.
Lidya Gözleri Yaprak Yeşili romanında kahve mekân ögesi olarak sadece bir
yerde karşımıza çıkar. Eren’in annesinin ölümü üzerine gittiği Egeşehri’nde oturduğu
kahve, onun için hem canını sıkan gerçeklerle karşılaştığı hem de bu gerçeklere
kendince meydan okuduğu bir muharebe alanı olur:
“Kahvelere gittim, yine domino, yine altmışaltı, ‘çay biir! diye yine bağırıyor
garson. En çok gittiğim birinde oturmak istedim.
Bu kahve, birkaç basamaklı merdivenle çıkılan, köşede ve pencerelerinin
bazılarının caddeye, bâzılarının da bir meydana baktığı geniş bir yerdi. Şimdi
oturduğum masadan hem cadde hem meydan görünüyordu ve bu nedenle de kahvenin
en aranılan yeriydi. Kahve sahibi, gözleri kapı ve pencerelerde, müşteriye belli bir
mesafeden bakan, kendinden emin biriydi. Kahveye gelenler ortaya bir selâm veriyor,
boş bulduğu bir sandalyeyi çekip oturuyor; kahve sahibine havadan sudan iki söz
söyledikten sonra ne içeceğini söylüyordu. Kahve sahibiyse ‘evet’, ‘hayır’, ‘doğru’,
‘haklısın’ türünden cevaplar veriyordu.
Kahveci beni yakından tanıyordu; babamın öldüğünü biliyordu, annemin
öldüğünü de duymuştu.
‘Başın sağolsun üzüldük’ dedi; ardından da beklenen soru geldi:
‘Uzaklardaymışsın, dedikleri doğru mu?’ Sonra ekledi:
‘Baban Morbenekliymiş, Hacıdeden biliyor muydu?’
‘Hayır’ dedim, kahveciye ne anlatabilirdim ki! Konuşmanın sürmesini
istemediğimi bilsin istedim, cebimden çıkardığım gazeteye bakmaya başladım.
[ … ]