ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK ...

150
Günün her anı başkadır bu yerlerde. Sabahları, insanda yaşama sevincinin
belirmesiyle yok olması bir olur. Hele akşam olmaya görsün, bir daha sabah
olmayacakmış gibi öylesine çullanır ki, sımsıkı kavrar insanı. Mevsim, ister bahar
olsun, ister yaz, hepsi bir. Duyan yürek, düşünen kafa için değil bu yerler. Bundan
yüzlerce yıl önce böyleydi, bugün de böyle” 318 .
Romanda, Kâzım’ın Güllüce’ye dönüşü sırasında uzaktan köye bakıp
düşünceleriyle karışık olarak Güllüce hakkında söyledikleri dikkat çekicidir. Kâzım için
Güllüce bir sığınaktır, ana kucağıdır:
“Şoseden bizim toprak yola gelene kadar neler düşünmedim: Bir ‘çaresizliğin
yürüyüşü’ müydü bu yada bir ‘yürüyüşün çaresizliği’ mi!
Kentteki öğrenimim, Nazi ordularının Danzig’i ele geçirmesiyle başlamış ve
Hitler’in Berlin’de yer altı sığınağında kendini öldürmesiyle son bulmuştu ve yine ben
sanki İkinci Dünya Savaşı zorbalığı salt Almanlara özgüymüşcesine kendi
topraklarımda kendimce ‘güzel bir dünya’ kurmak istiyordum!
Bence zorbalık, hastalıklı bir beden gibiydi: Bedenin doku ve organlarını
inceleyen anatomi bilimi, bu tür zorbalığa da bir çare bulabilir mi diye düşünmeden
edemiyorum doğrusu! Şimdi şu anda bir saç parçasındaki isim, yani Güllüce, mikrop
saçan bu hastalıktan korunmak için bir sığınma yeri olabilir miydi? Öyle olsa bile bu
‘çalıyı dalından sürümek’ anlamına gelmez miydi? Umut tükenmezdi!
Toprak aynı, yol aynı. Taşlar, iniş çıkışlar, uzaktan görünen Güllüce’nin dağları;
Bir de bağlar, tüm bir vadinin yeşili: Üzümü, pekmezi, şarabı… Bağırgan, çocukluğum
benim, sevincim, üzüntüm, kıvrım kıvrım akıyor yine…Yürüyorum, şoför
yardımcısının elime uzattığı iple bavulumu bir elimden öbürüne aktarıyorum. Yol
boyunca yeni göğeren otlar arasında çiğdemler hüzünlü bir baş eğişiyle tekdüze, yel
estikçe bir sağa bir sola salınıp duruyor.
Durup durup söyleniyorum: Nereye gidiyorum; gittiğim bu yer bir anne kucağı
mı yada bir sığınma yeri mi?” 319 .
Kâzım öğretmen olarak gittiği fakat Güllüceli olduğu için kovulduğu köylerle
ilgili olumsuz düşüncelerini söylerken yine insan-mekân birlikteliğini önde tutar:
“Yol kıyısında mandalar yayılıyor; koşuşturan karıncalar, uçuşan kuşlar… Sahi
Bekirler’deki, Yelli’deki mandalar, karıncalar, uçuşan kuşlar, Güllüce’ninkiler gibi mi?
318 Yusuf Ziya Bahadınlı, Güllüceli Kâzım, s.17.
319 Bahadınlı, Güllüceli Kâzım, s.5-6.