ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK ...

More documents

Recommendations

Info

Ocak 1954 tarihinde çıkartılan 6234 sayılı kanunla Enstitülerin “İlköğretmen okullarına” dönüştürülmesiyle tamamlanmıştır. 254 Yazarın “Peri Kızı” adlı öyküsünde reel zaman ögesi olarak herhangi bir tarih ile karşılaşmayız. Bu öykünün ele aldığı konu Almanya’ya giden işçilerin ve onların ardında bıraktığı insanların durumudur. Buradan yola çıkarak öykünün reel zamanının Almanya’ya işçi gidişinin yoğun olarak yaşandığı 1961-1975 yıllarının sonrası olduğunu düşünebiliriz. Muzaffer Sencer, dış ülkelere işçi göçünü incelediği yazısında 1961 yılında başlayan işçi göçünün kimi dalgalanmalara karşın 1973’e kadar sürekli bir artış eğilimi gösterdiğini, bu tarihten itibarense dışarıya işçi göçünün azaldığını belirtmektedir 255 . Bahadınlı’nın yukarıda değindiklerimiz dışında kalan öykülerinde reel zaman unsuru kullanılmamıştır. Bu da bize yazarın öykülerinde reel zaman ögelerinin çok sınırlı kullanıldığını ve çoğu zaman da doğrudan değil dolaylı olarak karşımıza çıktığını göstermektedir. 2.5.2. Olay Zamanı Yazarın öykülerini “olay zamanının gerçekleşme süresi” açısından irdelediğimizde ilk karşılaştığımız, kısa öykü formunun birçok özelliğini taşıyan ilk öykülerinde kısa zaman içerisinde gerçekleşen ve biten olay örgüsüdür. Yazarın ilk öykü kitabı İtin Olayım Ağam’da yer alan “Ankara Kapıcısı”, “Otuz Beş Yıl”, “Avukat Yaşlı Kadın Bir de Süleyman” adlı öykülerde olay zamanı “o an” dır. Bu öykülerin ortak yönü aksiyona dayalı olmayan, durum öyküleri olmalarıdır. Bu öykülerde mesaj ve düşünce ön plana çıkar. Olay zamanı, bu açıdan geri plandadır ve işlev olarak önemsizdir. Anlatıcı, ileteceğini hemen o an aktarır. İlk öyküler içerisinde yer alan ve bir aksiyona dayalı olan öykülerde olay zamanının kısa olması dikkat çeker. Bunun sebebi yazarın öykülerde tek bir olayı çok sade biçimde anlatması olarak düşünülebilir. 254 Niyazi Altunya, Köy Enstitüsü Sistemine Toplu Bir Bakış, Kelebek Matbaası, İstanbul 2005, s.116 255 Muzaffer Sencer, “İşçi Göçü”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.V., İletişim Yay., İstanbul 1983, s.1180. 96
“İtin Olayım Ağam” adlı öyküde olay zamanı birkaç saat sürer. Öyküde zamanla ilgili hiçbir belirti yoktur. Olayın gerçekleşme anı ve diyaloglar bu sürenin ancak birkaç saat olabileceğini göstermektedir. “Bir Bazlama” adlı öykü tek bir olayın kısa bir zaman süresi içerisinde gerçekleşmesiyle oluşur. Bu süre yine birkaç saattir. Olay zamanının birkaç saat ile sınırlı olduğu diğer öyküler şunlardır: “Liza’nın Elleri”, “Çilli de Çilli”, “Gözlerinin Akı Kızıla Kesmişti”, “Sessiz Şahin”, “On Bire Bir Kala”, “Evcili Ana”, “Kurşun Sesi”, “Tavandaki Kırmızı”, “Söğütün Gölgesinde”. Bahadınlı’nın öyküleri içinde olay zamanının bir iki gün ile sınırlandırıldığı öykü sayısı 14’tür. Bu öyküler, “Haçça Büyüdü Hatiş Oldu”, “Peri Kızı”, “Tabanca Çekildi mi Vurulur”, “Geçeneğin Karanlığında”, “Türkenkoffer”, “Sapa”, “Işıltı”, “Bir Ses”, “Sıcaklık”, “Titanik’te Dans”, “Öyle Bir Aşk”, “Kum İçinde Bıldırcın”, “Demek Çok Ağlamış”, “Gavur Kızı”dır. Bu öykülerin önemli bir bölümü Almanya’da geçen öykülerdir. Yazar bu öykülerde genellikle sabah başlayan ve o günün akşamında ya da ertesi gün sonuçlanan tek bir olayı anlatmıştır. Bunun dışında çocukluk anılarına dayalı öykülerde de olay zamanının bir iki gün ile sınırlı olduğunu görüyoruz. “Gül Yüzlü Efendim” adlı öyküde olay zamanı dört-beş gündür. Öyküde zamana dair ibareler net değildir. Hemen başlarda yer alan “Bir güz öğlesiydi.” 256 ibaresi olay zamanını doğal fakat kesin olmayan bir işaretle gösterir. Ardından olayların gelişmesi ve sonuçlanması 4-5 gün içinde olur. Öykünün son bölümünde yer alan “İki gün sonra Musa Leyla’yı şehirde bir otel odasında buldu.” 257 cümlesi olay zamanını belirlememizi sağlamaktadır. Yazarın olay zamanı süresi görece uzun sayılabilecek öyküleri “Platonculuğa Paydos”, “Şehriban’ın Saçları”, “Bir Çift Sürek”, “Pencere”, “Mustafa’nın Kağnısı”, “Milyarlarca İstiridye”, “Şeftaliler Çiçek Açtıkça”dır. “Platonculuğa Paydos” adlı öyküde olay zamanı 4-6 gün arasıdır. “Platonculuğa Paydos” öyküsü kurgu olarak bir günlüğün sayfaları olarak düzenlenmiştir. İlk günün tarihi 5 Mayıs’tır. Daha sonra 6-7-8-9 Mayıs tarihli sayfalar ve ardından 25-26 Mayıs tarihli sayfalar gelmektedir. Öyküde olay zamanı, 5-26 Mayıs arasını kapsamakta yalnız 9 Mayıs’tan sonra doğrudan 25 Mayıs’a geçilmektedir. Olayların sürekliliği okuyucunun aradaki boşluğu tamamlamasını sağlamaktadır. 256 Yusuf Ziya Bahadınlı, “Gül Yüzlü Efendim”, İtin Olayım Ağam, s.16 257 Bahadınlı, agö., s.23 97
Page 1 and 2:
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL B
Page 3 and 4:
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bili
Page 5 and 6:
ABSTRACT YUSUF ZİYA BAHADINLI’S
Page 7 and 8:
İÇİNDEKİLER TÜRKÇE ÖZET…
Page 9 and 10:
2.2.3.Öykü Bitiriş Yöntemleri
Page 11 and 12:
3.1.2. Aşk……………………
Page 13 and 14:
3.6.2. Sözcük………………
Page 15 and 16:
1.1.Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Y
Page 17 and 18:
“Köy Enstitüleri’ndeki eğiti
Page 19 and 20:
Bahadınlı, 1968 yılında Bulgari
Page 21 and 22:
1.2.1.1.3.Atasözleri Sözlüğü Y
Page 23 and 24:
“Kadın Eğitimi”, “Din Eğit
Page 25 and 26:
1.2.1.5. Derleme Kitapları Yusuf Z
Page 27 and 28:
özellikler göstermektedir. Yazar
Page 29 and 30:
Tavandaki Kırmızı adlı kitabın
Page 31 and 32:
sokulamadı. Açılın Kapılar, Be
Page 33 and 34:
çıkaran Bahadınlı, öykülerind
Page 35 and 36:
“Pencere” adlı öyküde Köy E
Page 37 and 38:
adamın kravatından tutmuş, adam
Page 39 and 40:
‘Biz işçi olacağız!’ diyorl
Page 41 and 42:
“‘Niçin gürültü ediyorsunuz
Page 43 and 44:
ortak bir yönü vardır. İki öyk
Page 45 and 46:
‘De bir.’ ‘Ağalar!” dedi,
Page 47 and 48:
temsilci, köylülerden birinin kı
Page 49 and 50:
Şu kesindi ki, bu kumaş parçası
Page 51 and 52:
‘Neden, neden, başlarına bir ş
Page 53 and 54:
de görürüz. Yazar anlatımında
Page 55 and 56:
verdiği en belirgin tepki, “Haç
Page 57 and 58:
“Geçeneğin Karanlığında” a
Page 59 and 60: içimini tanımak olanağı bulan g
Page 61 and 62: Yazar bu öyküsünde dernekteki di
Page 63 and 64: enzememektedir, dünya görüşü o
Page 65 and 66: “Kâzım coştukça, coşardı, k
Page 67 and 68: aşlamaktadır: Yazarın “Liza’
Page 69 and 70: anlayacaktım ancak yani kimi güze
Page 71 and 72: ölümleri anımsama ve çağrış
Page 73 and 74: Yine bu kitapta yer alan “Pencere
Page 75 and 76: Öykülerinin merkezine insanı yer
Page 77 and 78: metninde olduğu gibi belirtilmişt
Page 79 and 80: Musa ne yapacağını, ne düşüne
Page 81 and 82: Bahadınlının öykülerinde çizg
Page 83 and 84: Olay, anlatıcının öykünün ba
Page 85 and 86: Yazarın olimpik ve gözlemci anlat
Page 87 and 88: mekânın bu şekilde kullanımı i
Page 89 and 90: mendildi.” 210 diyerek miras yolu
Page 91 and 92: dışında başka bir kent isminin
Page 93 and 94: “Çilli de Çilli” adlı öykü
Page 95 and 96: camekânındaki döneri içim çekm
Page 97 and 98: kahvenin adını anmakla yetinen ya
Page 99 and 100: üzerine kurulmuştur. Bu sohbetin
Page 101 and 102: Yazarın kent ismini belirttiği ve
Page 103 and 104: etimlenir. Bu öykülerden biri ola
Page 105 and 106: halı, kilim gibi eşyalar ile kıs
Page 107 and 108: “Sapa” adlı öykü okulda, bir
Page 109: 2.5. Zaman 2.5.1. Öykülerde Reel
Page 113 and 114: Yazarın öykülerinin bir bölüm
Page 115 and 116: zavallı, o köle bakışlar, duyan
Page 117 and 118: 2.6.1.1.1Erkek Çocuklar 103 Yazar
Page 119 and 120: 105 “Sonra Sera ‘Şimdi çocukl
Page 121 and 122: 2.6.2.2. Din Görevlisi 107 Bahadı
Page 123 and 124: hakkında özel bir bilgi verilmemi
Page 125 and 126: 111 “Sonra kalkmış gelmiş Berl
Page 127 and 128: 113 Ötekiler ne düşünüyorlard
Page 129 and 130: kişilerine rastlamamaktayız. Bunu
Page 131 and 132: 2.7.1. Sözcük 117 Bahadınlı’n
Page 133 and 134: ‘Öyle efendim.’ ‘Hiç dilek
Page 135 and 136: 3.1. İçerik 3.1.1. Siyaset 121 Ba
Page 137 and 138: karşılaşır. Sorular ve Markacı
Page 139 and 140: 125 ‘Bizde particilik çok yeni.
Page 141 and 142: 127 “Son zamanlarda Ender’in ki
Page 143 and 144: düşünüyordu mutlaka; zihninde y
Page 145 and 146: çevresini ve arkadaşlarını da d
Page 147 and 148: öğrenecektik. Bu konuda boyumuzda
Page 149 and 150: 135 Romanda mezhep ayrılığı ve
Page 151 and 152: gösterir. Örneğin Lidya Gözleri
Page 153 and 154: 139 Güllüceli Kâzım’da Güll
Page 155 and 156: Metin’se ciddi düşünceler içi
Page 157 and 158: 143 “Sözgelimi Akçay bir proje
Page 159 and 160: içiminde kurgulanmıştır. Bahad
Page 161 and 162:
147 Açılın Kapılar’da Ünal t
Page 163 and 164:
Yazarın romanlarını dış mekân
Page 165 and 166:
Tuhaf bir soru; ama bir gerçek var
Page 167 and 168:
153 Romanda Kurtuluş Savaşı yıl
Page 169 and 170:
ayağımızın sinirli devinimleriy
Page 171 and 172:
157 Bahadınlı’nın Gemileri Yak
Page 173 and 174:
doğruldu arkaya baktı. Dişi de b
Page 175 and 176:
161 Açılın Kapılar romanı da B
Page 177 and 178:
işlevsel olarak kullanmamıştır.
Page 179 and 180:
165 “Gül, gideceğim dedi, herke
Page 181 and 182:
parladığı kara meşin giysili bi
Page 183 and 184:
169 Her gün olmasa bile sık sık
Page 185 and 186:
171 “Milloğlu’nun bir samanlı
Page 187 and 188:
siyasal mücadeleye katılması sı
Page 189 and 190:
değerlendirebiliriz. Gül’ün T
Page 191 and 192:
177 Güllüceli Kâzım, Gemileri Y
Page 193 and 194:
görülen ve kendisine yapılan sal
Page 195 and 196:
Yaptığı işlerden biri de dönem
Page 197 and 198:
183 “Babam, Güllüce ölçüsün
Page 199 and 200:
3.5.2.7.. Doktor 185 Gemileri Yakma
Page 201 and 202:
3.5.2.11. Koreograf 187 Koreograf y
Page 203 and 204:
189 3.5.2.14. Diğerleri Yazarın r
Page 205 and 206:
3.5.3.2. Ermeniler 191 Bahadınlı
Page 207 and 208:
yer alırlar ve öne çıkarlar. Ro
Page 209 and 210:
195 Yazarın romanlarında karşıl
Page 211 and 212:
zengin geçmişine göndermelerde b
Page 213 and 214:
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SONUÇ VE DEĞE
Page 215 and 216:
201 Bahadın, Yusuf Ziya Bahadınl
Page 217 and 218:
203 Bahadınlı’nın öykülerind
Page 219 and 220:
Hür Yayınevi. ...................
show all

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?