ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

3. MATERYAL ve METOD B. Gökhan BASTACIOĞLU
Vs
Vb
Vw
: tuzun çözelti içerisinde kapladığı hacim, [m 3 ]
: tuzlu suyun hacmi [m 3 ]
: tuzlu su içerisindeki tatlı su hacmi [m 3 ]
3.2.4.3. Tuzlu Su Konsantrasyonu
Çözelti madenciliğinde en önemli parametrelerden biri, üretilen tuzlu su
içerisindeki tuz içeriğidir. Birim hacim çözelti içerisinde çözünen tuz miktarına
konsantrasyon denir. Kavernadan alınan tuzun miktarı ve oluşturulan kaverna hacmi
konsantrasyon ve debiye göre hesap edilir. Tuzlu su üreticileri tuzlu su endüstriyel
konsantrasyonunun 310 kg/m 3 olmasına ihtiyaç duymaktadırlar.
Tuzlu su konsantrasyonunu belirlemek için birkaç metot kullanılmaktadır.
Başlıca kullanılan yöntem aşağıda verilmiştir:
Kütle-Hacim Konsantrasyonu – C – birim hacim tuzlu su içerisinde
çözünen tuz miktarıdır. Tuzlu su konsantrasyonuna tuzlu suyun kilogramajı da denir.
Vb
Ms
Cs
Ms
C = —— kg/m 3 (3.4)
Vb
: tuzlu suyun hacmi, [m 3 ]
: tuzlu su hacmi içerisinde çözünen tuzlu suyun kütlesi, [kg]
: doygun tuzlu su kütle-hacim konsantrasyonu, [kg/m 3 ]
Kütle-Hacim Konsantrasyonu, çözelti madenciliğine ışık tutan fizik kanunları
çerçevesinde uygulanmaktadır. Bu konsantrasyon metodunu kullanmanın yarattığı
dezavantaj, termal genleşmeden dolayı aynı tuzlu suyun farklı sıcaklıklar altında
farklı konsantrasyon değerleri vermesidir.
Kütle-Yüzde Konsantrasyonu – Cp – toplam tuzlu su kütlesine oranla yüzde
olarak hesap edilen çözünen tuz miktarıdır. Bu konsantrasyona tuzlu suyun yüzdesi
de denir.
Ms
Cp = ——x100% [kg/m 3 x100%] (3.5)
Mb
74