ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

3. MATERYAL ve METOD B. Gökhan BASTACIOĞLU
• Yüzey stabilitesini muhafaza etmek ve oluşturulan kavernaları daha sonra
depolama amaçlı kullanabilmek için tuzlu su üretiminde uzun süreli
jeomekanik stabilite sağlanması
• Prosesin asıl amacı tuzlu su üretmek veya depolama amaçlı hacimler
meydana getirmek olsa da, düzenli bir kaverna şekli meydana getirmek ve
en uygun ölçüleri yakalamak hedef alınarak dizayna uygun kaverna
geliştirilmesi, böylece kavernaların ihtiyaç duyulması halinde daha sonra
yer altı depoları olarak kullanılabilecek halde terk edilmesi
• Bu amaca ulaşmak için eritme teknolojisinin en ideal ve hatasız şekilde
uygulanması (oluşturulacak kavernanın taban bölgesinde başlangıç
kavernasını hazırlamak, tavan izolasyonu yapmak, askıda bulunan üretim
borusu dizisini uygun seviyelere indirmek, doğru bir şekilde direkt veya
ters sirkülasyonu uygulamak)
• Uygun eritme teknolojisinin bilgisayar simülasyon programları
kullanılarak seçilmesi (böylelikle uzmanlar daha rahat çalışabilmekte ve
kavernanın gerek dizayn edilmesi aşamasında gerekse eritme prosesinin
anlık kontrolü süresince kaverna gelişimi hakkında güvenilir tahminler
elde edilmektedir)
Dizayn edilen veya simüle edilen kavernayı teyit etmenin en doğru, gerçekçi
ve vazgeçilmez yolu sonar ölçümlerdir. Kaverna içerisindeki bilinmeyen jeolojik
problemleri teşhis etmenin de tek yolu sonar ölçümdür. Böyle bir durumda mevcut
durumda uygulanıyor olan eritme teknolojisinde hızlı bir değişim uygulanarak
problem bertaraf edilebilmektedir. Eritme dizaynı ve bilgisayar simülasyonu
modellerinin geliştirilmesine de yardımcı olmaktadır (Saalbach, 1997).
3.2.4. Tuzlu Su Özellikleri
Kaya tuzu sodyum klorürün yanında başka çözünebilir tuzlar da
içerebilmektedir. Dolayısıyla eritme prosesi sonucu elde edilen sodyum klorürlü
tuzlu su, farklı kimyasal bileşikleri de içermektedir. Bu çözünebilir içerik, tuzlu
suyun yoğunluğunu ve doygunluk konsantrasyonunu etkilemekte ve sonuç olarak
70