ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3. MATERYAL ve METOD B. Gökhan BASTACIOĞLU<br />
Dış üretim borusunun dış yüzeyine bakan boşluk kısım, diğer bir deyişle bu<br />
üretim borusu dizisi ile son çimentolanan muhafaza borusu dizisi (üretim muhafaza<br />
borusu) arasında kalan boşluk (anulus olarak adlandırılabilmektedir), kaverna<br />
tavanını izole etmek için izolasyon sıvısı (fuel oil, yağ veya azot vb.) ile doldurulur.<br />
Bazı durumlarda kaverna tavanı izole edilmeden veya çok az izole edilerek de<br />
eritme prosesi uygulanarak farklı teknolojiler uygulanır. Şöyle ki, kaverna içerisine<br />
tatlı suyun basılması için tek bir üretim borusu dizisi kullanılır. Tuzlu su bu üretim<br />
borusu dizisi ile üretim muhafaza borusu arasında kalan boşluktan alınır. Bu<br />
teknolojide kaverna tavanı devamlı olarak yukarı doğru hareket eder. Eğer üretim<br />
muhafaza borusu kaverna tavanının ilerlemesinden dolayı üretime mani olacak kadar<br />
alt seviyede kalırsa kesilerek ya da patlayıcı kullanılarak kısaltılır. Çok daha nadir<br />
kullanılan ve “iki borulu sistem” olarak adlandırılan bu sistem Arabali Tuz<br />
İşletmesi’nde uygulanmaktadır. Şimdiye dek aktarılan diğer sistem ise “üç borulu<br />
sistem” olarak adlandırılmaktadır.<br />
Eritme kuyularında kullanılan yüzey tesisleri, kuyu başlığından ve kuyu<br />
lokasyonu-atık havuzundan ibarettir. Başlığın görevi kuyu ağzını kapatmak,<br />
geçirimsiz hale getirmek ve kuyu cidarı ile herhangi bir bağlantısı bulunmayan<br />
üretim borusu dizisini askıda tutmaktır. Kuyu başlığı üretim muhafaza borusuna<br />
monte edilir ve kaverna içerisine tatlı suyu aktaracak olan boruları ve üretilen tuzlu<br />
suyun geri çekilimini sağlayacak olan muhafaza borusunun bağlantısını sağlar ve<br />
izolasyon sıvısının kontrol edilmesi görevini de üstlenir.<br />
Aşağıda kuyu başlığının eritme kuyusunda kapattığı boşluklar verilmiştir:<br />
• Üretim muhafaza borusu ve dış üretim borusu arasındaki boşluk<br />
• İç ve dış üretim boruları arası boşluk<br />
• İç üretim borusunun içi hacmi<br />
Kuyu başlığı üretim borusu hareketlerine de imkan tanıdığı gibi, spesifik<br />
yapılarından dolayı eritme ve gaz depolama amaçlı kuyularda farklı modeller<br />
kullanılmaktadır.<br />
Gaz depolama için dizayn edilen kavernalarda eritme prosesi<br />
tamamlandığında tüm eritme tamamlama ekipmanı (üretim boruları ve kuyu başlığı)<br />
kuyudan sökülür ve özel ekipman monte edilir.<br />
50