ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

3. MATERYAL ve METOD B. Gökhan BASTACIOĞLU
• Karotun laboratuar testleri (kimyasal analizler, fiziksel ve kimyasal
özelliklerin laboratuar testleri: kaya mekaniği katsayıları, eritme debisi, gaz
içeriği, doğal porozite ve geçirgenlik, termal özellikler ve depo
kavernalarına yönelik spesifik testler).
3.2.2. Çözelti Madenciliğinde Sondaj, İnşaat ve Kuyu Tamamlanması Aşamaları
Tuz yataklarında çözelti madenciliği metodu uygulanmasında en büyük rolü
sondaj teknolojisi üstlenmektedir. Madencilik terimleri kapsamında işin giriş ve
geliştirme kısımları temel olarak delgi, muhafaza borusu, tamamlanma ve
enstrumantasyon olarak yürütülür. “Giriş”, yer kabuğundan tuz tabakası içerisinde
ulaşılmak istenen derinliğe kadarki kuyu sondajı anlamına gelmektedir. Geliştirme
ise aşağıdaki aşamaları içermektedir (Bujakowski, 1984):
• Muhafaza borusu
• Kuyunun tamamlanması (üretim boruları, kuyu başlığı)
• Yüzey düzenlemeleri ve enstrumantasyon.
Sondaj metotları, muhafaza borusu ve kuyuların tamamlanması aşağıdaki
doğal faktörlere bağlıdır:
• Tuz yatağı jeolojisi
• Kabuk (tuz yatağı üstündeki örtü) jeolojisi ve hidrojeolojik parametreleri
Ayrıca aşağıdaki teknik faktörler de belirleyicidir:
• Eritme teknolojisi dizaynı
• Kavernanın maksimum derinliği
Sondaj dizaynının belirlenmesi için, yukarıda sözü geçen bu teknik ve doğal
faktörler için kapsamlı bir çalışmalar yapılmaktadır.
3.2.2.1. Sondaj
Çözelti madenciliğinde uygulanacak eritme prosesi, kuyunun amacına (tuzlu
su üretim kuyusu, depolama kuyusu) göre değişmektedir. Bunun paralelinde
kuyunun açılması esnasında uygulanacak sondaj tekniği ve standartlarında da
40