ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

3. MATERYAL ve METOD B. Gökhan BASTACIOĞLU
sıvı madde ise kavernanın üst kısmında yer almaktadır. Yüksek basınçlı pompa ile
depo edilecek olan sıvı, kavernanın tavan bölgesine enjekte edilmektedir. Aynı
basınçla tuzlu su, kuyu başlığı aracılığı ile yeryüzüne çekilmektedir. Doldurma
operasyonunun tersi şeklinde tuzlu suyun kaverna tabanına tekrar enjekte edilmesi ile
de depo edilen sıvı geri çekilebilmektedir.
Gaz fazındaki maddelerin depolanmasında da yine aynı prensiple gaz ve tuzlu
su kaverna içerisinde yer değiştirmektedir.
3.1.4.4. Atık Bertarafı
Tuz kavernalarında atık bertarafı dünya genelinde birçok ülkede uzun
yıllardan beri uygulanmakta olan bir metottur. Başlangıçta tuz ve kimya
fabrikalarında açığa çıkan atıkların bertarafı için kullanılırken 1970’li yıllarda gerekli
koşullara sahip kavernaların tehlikeli atıkların bertarafı için de kullanılabileceği fark
edilmiştir.
Atık bertarafı için sağlanması gereken koşullar ve önem taşıyan noktalar
aşağıda listelenmiştir (Testa, 1994):
• Atık bertarafı için kullanılacak kavernanın eritilmesi için uygulanacak
teknoloji ve kavernanın doldurulma operasyon şekli, kullanılacak atığın sınıf
ve özelliklerine göre seçilmelidir
• Kavernalar atık maddeyi biyosferden izole eder ve ekstra bir emniyete gerek
yoktur
• Atıklar kaverna içerisine sıvı, çözelti, süspansiyon veya karışım halinde
aktarılabilmektedir
• Kaverna içerisinde aktarılmış atık maddeler geri dönüşüm prosesine tabi
değildirler.
3.1.4.5. Depolanabilir Enerji Kaynakları Arasında Doğalgaz
Geleneksel olarak enerji kaynaklarını ikiye ayırabiliriz. Bunlardan ilki
kaynağından çıktığı gibi tüketilen kömür, doğal gaz ve petrol gibi kaynaklar olup
27