ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

3. MATERYAL ve METOD B. Gökhan BASTACIOĞLU
uygun yapıya sahiptir. Bu uygunluğun başlıca nedenleri aşağıda maddeler halinde
sıralanmıştır (Kuntsman, Poborska, Urbanczyk, 2007):
• Tuz yataklarının yeryüzü genelinde yaygın ve sık oluşumu
• Tuz yataklarının geçirimsizliği, su geçişlerinin (akifer) bulunmaması
• Kaya tuzunun özel jeomekanik özellikleri, tuza özel plastik özellik (tuzun
plastisitesi)
• Kaya tuzunun depolanan maddelerin büyük bir çoğunluğu ile reaksiyona
girmemesi
• Tuz yataklarının ihtiyaç duyulan depolama hacimlerinin oluşturulabilmesi
için yeterli kalınlığa sahip olabilmeleri
• Daha düşük maliyet
Kullanılabilir maddelerin depolama teknolojisi standartları aşağıda maddeler
halinde sıralanmıştır (Kuntsman, Poborska, Urbanczyk, 2007):
• Kavernanın stabilitesi ve depolanan maddenin emniyeti
• Depolanan maddenin uzun dönem depolama periyodunda kalitesini koruması
• Boş kavernaya hızlı dolum yapılabilmesi
• Kullanıcı tarafından talep edilen debide kavernadan geriçekilim yapılabilmesi
Atık bertarafı prosesinde ise asıl amaç atık maddeyi atmosfer ve yer altı
suyundan izole etmektir. Atık bertarafında aranan standartlar da aşağıda maddeler
halinde sıralanmıştır (Kuntsman, Poborska, Urbanczyk, 2007):
• Kavernanın stabilitesi ve atık maddenin emniyeti
• Yüzyıllar boyu sürebilecek bir periyot için sızdırmaz izolasyonun sağlanması
• Boş kavernanın atık madde ile güvenli bir şekilde doldurulabilmesi
3.1.4.2. Dünyada ve Bölgemizde Yeraltı Depolaması
Tuz yataklarında depolama konusunda ilk patent, ham petrol ve sıvı
hidrokarbon depolanmasında 1916 yılında Almanya’da alınmıştır. Ardından
Kanada’da geliştirilen prosesin ilk uygulaması ise 1950 yılında Amerika Birleşik
Devletleri’nde ve İngiltere’de gerçekleştirilmiştir. Günümüzde ham petrol, petrol
25