YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

gerçektir. Dolayısıyla, beşeri sermaye kapsamında eğitilecek bir insanın ön şart olarak
sağlıklı olması adeta bir zorunluluktur. Bu nedenle, beşeri sermayeyi; eğitim verilebilir
sağlıklı bir toplumu eğitim vererek daha üretken bir hale getirmek şeklinde de
tanımlamak mümkündür (Karagül, 2002, s.71). Ayrıca bu üretken insanların
verimlilikleri sayesinde, hem büyümeye hem de gelişmeye olumlu ve pozitif yönde
katkı yapacağı beklenmektedir (Bloom, Canning ve Sevilla, 2003, s.20).
Ama sağlığın büyümeye yapmış olduğu katkılarının dışında bir takım sosyal getiri
ya da götürüleri de mevcuttur. Örneğin düşük bir sağlık durumuna sahip bireyin işine
konsantre olamaması, işteki verimliliği ve aldığı ücreti düşürmesi, çalışılan saati
etkilemesi, faklı iş seçimleri yapması gibi.
Toplumların sağlık düzeyi beşeri sermayenin kullanılabilirliğini yakından
etkileyen önemli bir faktördür. Çünkü bilgili, tecrübeli ve yetenekli fertler ancak sağlıklı
oldukları müddetçe bu değerlerini kullanarak üretime katkı sağlayabilirler. Öte yandan
aşırı doğurganlık, bebek ölüm oranlarının yüksek olması ve sayıca fazla çocuk, toplum
açısından birçok olumsuzluğu da beraberinde getirmektedir. Araştırmalar, ailede çocuk
sayısı arttıkça ve doğum aralığı azaldıkça çocuk ölümlerinin arttığı ve çocukların
sağlıklı ve yeterli beslenme imkanlarının azaldığını ortaya koymaktadır (DPT, 2001a,
s.9). Dolayısıyla Türk toplumuna ait sağlık verilerine Tablo 2.5.’ den baktığımız zaman
genel durumun beklentileri karşılamaktan çok uzak olduğu anlaşılmaktadır. Ama ümit
verici bir durum sağlık verilerinde ilerleyen yıllar itibariyle gözle görülür bir gelişme
yaşanıyor olmasıdır. Özellikle 1980-1985 yıllarında binde 9 olan kaba ölüm hızı 2000-
2005 yıllarında binde 6,6’ ya gerilemiştir. Aynı iyileşmeyi bebek ölüm oranlarında
sırasıyla binde 82’ den binde 28’ e düşüş ve ortalama ömrün uzamasında; 63 yaştan
70,30 yaşa yükselmesi şeklinde görmek mümkündür. Bu durumlar Türkiye
ekonomisinde etkin sağlık yatırımlarının yavaş da olsa giderek artan bir önem
kazandığını göstermektedir. Ancak bu göstergelerin daha iyi bir konuma getirilebilmesi
için daha fazla kaynak aktarılması ve kaynakların daha etkin kullanılması
gerekmektedir.
60